Τα χριστουγεννιάτικα φωτάκια (λαμπιόνια) είναι εθιμοτυπική διακόσμηση που στολίζει το χριστουγεννιάτικο δέντρο, αλλά και γενικότερα τα σπίτια και τους κήπους πριν από τα Χριστούγεννα και μέχρι τα Θεοφάνια.
Διατίθενται σε διάφορα μεγέθη και χρώματα, ενώ μπορεί να προορίζονται για χρήση σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Τα λαμπάκια που προορίζονται για χρήση σε εσωτερικούς χώρους είναι ειδικής ευρεσιτεχνίας και έχουν την ιδιότητα όταν καίγονται να βραχυκυκλώνουν έτσι ώστε να μη διακόπτεται η ροή του ρεύματος.
Τα Χριστουγεννιάτικα φωτάκια και η ιστορία τους
Διανύοντας μια πορεία πολλών αιώνων, τα χριστουγεννιάτικα φώτα ως εορταστικήδιακόσμηση για τις ημέρες των Χριστουγέννων, ξεκίνησαν τη διαδρομή τους υπό τη μορφή των κεριών για να φτάσουν στο σήμερα ως χρωματιστά led λαμπάκια.
Όλα ξεκίνησαν κάποια Χριστούγεννα από την Ευρώπη και συγκεκριμένα από τη Γερμανία όπου οι άνθρωποι συνήθιζαν να τοποθετούν κεριά στα χριστουγεννιάτικα δέντρα τους για να τα φωτίσουν. Στην αρχή απλώς τα κολλούσαν με υγρό κερί πάνω στις άκρες των κλαδιών, αργότερα οι επιδέξιοι τεχνίτες άρχισαν να δημιουργούν ειδικά κηροπήγια τα οποία εφάρμοζαν προσεκτικά στα κλαδιά.
Η εξέλιξη των χριστουγεννιάτικων φώτων μέσα στο χρόνο, γινόταν πάντοτε με γνώμονα την ασφάλεια και την εξέλιξη της τεχνολογίας. Σαφέστατα τα αναμμένα κεριά πάνω στα κλαδιά των δέντρων δεν ήταν ότι πιο ασφαλές, αλλά είχε αγαπηθεί από τον κόσμο που συνήθιζε να τα ανάβει το βράδυ των Χριστουγέννων.
Το έθιμο διαδόθηκε αρχικά στην Ευρώπη και στη συνέχεια σε ολόκληρο τον κόσμο. Έγινε ένα με τα Χριστούγεννα και άρχισε να μπαίνει σε όλα τα σπιτικά.
Το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο που στολίστηκε με ηλεκτρικά φωτάκια
Το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο που στολίστηκε με ηλεκτρικά φωτάκια ήταν εφεύρεση του Edward H. Johnson, που ήταν συνεργάτης του Τόμας Έντισον.
Τα Χριστούγεννα του 1882 το σπίτι του Έντουαρντ Τζόνσον αποτέλεσε το πιο θαυμαστό αξιοθέατο που είχε να επιδείξει η Νέα Υόρκη. Οι κάτοικοι της πόλης, αλλά και οι επισκέπτες που είχαν την τύχη να βρεθούν εκεί εκείνες τις ημέρες, συνέρρεαν στην 5η Λεωφόρο για να δουν το φωταγωγημένο με ηλεκτρικά λαμπιόνια περιστρεφόμενο χριστουγεννιάτικο δέντρο το οποίο ο συνέταιρος του Θωμά Έντισον επεδείκνυε υπερήφανα από τα παράθυρά του.
Ο Τζόνσον έχει περάσει στην Ιστορία ως ο «πατέρας» αυτών που σήμερα ονομάζουμε «χριστουγεννιάτικα φωτάκια». Στην ουσία επρόκειτο για το προϊόν μια υψηλής συνεργασίας όπου o Έντισον ήταν αυτός που έφτιαξε πρώτος «γιρλάντες» από ηλεκτρικούς λαμπτήρες, τις οποίες χρησιμοποίησε ως χριστουγεννιάτικη διακόσμηση της πρόσοψης του εργαστηρίου του, το 1880. Ο συνέταιρος του είχε την ιδέα να τις συναρμολογήσει από κόκκινα, γαλάζια και λευκά λαμπάκια και να τις βάλει – στη θέση των παραδοσιακών κεριών- στο χριστουγεννιάτικο δέντρο του.
Για να κάνει το εορταστικό ντεκόρ ακόμη πιο πρωτότυπο, τοποθέτησε το έλατο επάνω σε περιστρεφόμενη βάση την οποία κινούσε με ηλεκτρικό ρεύμα. Με την ολοκλήρωση κάθε περιστροφής τα φώτα έσβηναν και άναβαν ξανά, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο το εφέ.
Το επίτευγμα ήταν εντυπωσιακό, δεν βρήκε όμως αμέσως μιμητές καθώς ο ηλεκτρισμός ήταν ακόμη κάτι πολύ καινούργιο και αντιμετωπιζόταν με μεγάλη δυσπιστία αλλά και λόγω του ότι τα χριστουγεννιάτικα φωτάκια της εποχής ήταν, για πρακτικούς και οικονομικούς λόγους, απαγορευτικά για τους πολλούς καθώς η κατασκευή και η εγκατάστασή τους απαιτούσε ειδικευμένο ηλεκτρολόγο ενώ το κόστος τους υπολογίζεται ότι έφθανε, με τα σημερινά δεδομένα, τα 2.000 ευρώ.
Τα πρώτα φωτάκια η τεχνολογική τους εξέλιξη
Τα πρώτα «έτοιμα» προς χρήση φωτάκια σε γιρλάντες κυκλοφόρησαν το 1903 από την General Εlectric. Παρά τις προσπάθειες της εταιρείας να τα προωθήσει με χρηματικά έπαθλα σε διαγωνισμούς φωταγώγησης καθ΄ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920, η καινοτομία άργησε να διαδοθεί. Έφθασε στο μέσο αμερικανικό νοικοκυριό στα μέσα της δεκαετίας του 1950- σχεδόν παράλληλα με την έναρξη της χρήσης των εορταστικών λαμπιονιών σε εξωτερικούς χώρους.
Η επανάσταση στον τομέα ήρθε στα μέσα της δεκαετίας του 1970, με τους λαμπτήρες – μινιατούρες, οι οποίοι, σε βελτιωμένες εκδοχές, κυριαρχούν ακόμη στην αγορά.
Ανάλογη πρόοδος έχει σημειωθεί και στην τεχνολογία που κάνει τα φωτάκια να αναβοσβήνουν. Αρχικά αυτό γινόταν με την τοποθέτηση ενός λαμπτήρα «blinker» (ή φλας) σε κάθε γιρλάντα, ενώ σήμερα τα φωτάκια συνοδεύονται συνήθως από ένα «κοντρόλ» που εξασφαλίζει ως και 16 διαφορετικές ρυθμίσεις του τρόπου με τον οποίο αναβοσβήνουν, ενεργοποιώντας διαφορετικά κυκλώματα στη γιρλάντα.
Δίοδοι εκπομπής φωτός – LED
Οι νέες τεχνολογικές και οικολογικές τάσεις επιβάλλουν όλο και περισσότερο τις διόδους εκπομπής φωτός, γνωστές ως LΕD. Τα φωτάκια LΕD παρουσιάζουν μια σειρά από πλεονεκτήματα, με πρώτο αυτό της χαμηλής ενεργειακής τους κατανάλωσης.
Τα φωτάκια LΕD μπορούν να δώσουν λευκό ή χρωματιστό φως, διαρκούν περίπου 25.000 ώρες περισσότερο από τους κοινούς λαμπτήρες και είναι πιο ασφαλή γιατί δεν εκπέμπουν θερμότητα.
