Συγχαρητήρια πρωταθλητή!
Εδώ και μέρες ο GrandMaster Leinier Dominguez Perez ακούει να του επαναλαμβάνουν, με πολύ εμφανή θαυμασμό, την φράση του τίτλου. Μόλις είχαμε την δυνατότητα να τον δούμε από πολύ κοντά σε μια επίσκεψη που, παρά το γεγονός ότι ήταν ακόμη κουρασμένος, δέχτηκε να πραγματοποιήσει στο περιοδικό BOHEMIA με τη συνηθισμένη ευγένειά του, μετά την επίτευξη του μεγαλύτερου κατορθώματος Κουβανού σκακιστή από την μακρινή, πια, εποχή του φοβερού Jose Raul Capablanca (1888-1942), ο οποίος κατάφερε να διατηρήσει τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή από το 1921 μέχρι το 1927.
Ο νεαρός από το Guines, στα 29 του χρόνια, κατέκτησε την πρώτη θέση στις 3 Ιουνίου 2013 στο Grand Prix της Θεσσαλονίκης στην Ελλάδα, με την παρουσία 12 παιχτών, ανάμεσα στους οποίους εκείνος ήταν ο προτελευταίος στο συντελεστή των Elo (2723). Το τουρνουά αποτελεί μέρος μιας σειράς έξι τουρνουά, τα οποία θα χορηγήσουν δύο θέσεις απευθείας στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Σκακιού.
Κατάφερε να κάνει 8 βαθμούς στους 11 αγώνες, πετυχαίνοντας 6 νίκες: έναντι στον Ουκρανό Vassily Ivanchuk (2755), τον Ρώσσο Peter Svidler (2769), τον Ουζμπέκο Rustam Kasimdzhanov (2699), τον Ρώσσο Alexander Morozevich (2760), τον Ιταλό Fabiano Caruana (2774) και το Βούλγαρο Veselin Topalov (2793).
Ο Leinier είχε πληροφορηθεί για το έντονο ενδιαφέρον μας να του πάρουμε συνέντευξη και για το ότι η δημοσιογραφική μας ομάδα ήταν έτοιμη να ταξιδέψει οποιαδήποτε ώρα του Σαββάτου ή της Κυριακής στο Guines. Αυτός ωστόσο διευκόλυνε την κατάσταση και συνδυάζοντας ένα ταξίδι στην Αβάνα, μας επισκέφτηκε. Ο ερχομός του εξελίχθηκε σε μία πραγματική γιορτή, όχι με χορό, τραγούδια και ρούμι, αλλά με την αυθόρμητη και μεταδοτική χαρά όλων εκείνων που θέλησαν να τον συγχαρούν για το κατόρθωμά του, παρευρισκόμενοι ανάμεσά μας. Γεμάτος υπομονή, λες και του περίσσευε ο χρόνος –και ξέρουμε ότι δεν ήταν έτσι-, δέχτηκε να χαιρετήσει και να βγάλει φωτογραφίες με όλους όσους το ήθελαν, που έμειναν έκπληκτοι από την ταπεινότητα και την μετριοφροσύνη του.
Κουνώντας τα πιόνια
Κι έτσι ξεκίνησε η παρτίδα… δηλαδή, η συνέντευξη…
-Κάποιες ξεχωριστές στιγμές μετά το θρίαμβο;
-Μία ήταν όταν με συνεχάρησαν όλοι οι παίκτες, από τον δεύτερο έως τον δωδέκατο· οι διαιτητές, η λήξη, η βράβευση, ο Εθνικός Ύμνος… Η επιστροφή, η υποδοχή από την οικογένειά μου, από τους κατοίκους του Guines. Η επιστροφή είναι το πιο σημαντικό.
-Σε τί θα μπορούσε να αλλάξει τώρα η ζωή του Leinier: πιο φιλόδοξοι στόχοι· μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση· πιο επιθετικό παιχνίδι· κατοχή ειδικής συμβουλευτικής ομάδας, ψυχολόγου, προπονητή;
-Η αυτοπεποίθηση, πράγματι, αυξάνεται με τις νίκες. Τις είχα ανάγκη σε αυτό το επίπεδο. Πλέον ξέρω ότι μπορώ να ανταγωνιστώ. Δεν έχω σκεφτεί πολύ ακόμα τους νέους μου στόχους, αλλά είναι η συνεχής πρόοδος. Να μαθαίνω από τις ήττες, όχι μόνο στο σκάκι, αλλά και στη ζωή. Και σ’ αυτό επικεντρώνομαι. Θα μου ανοιχτούν νέες πόρτες, τουρνουά, αυτό θα είναι πολύ ωραίο. Μία εμπειρία ενάντια σε δυνατούς αντιπάλους. Όσον αφορά τους προπονητές, έχω δουλέψει με τους GM Ariam Abreu και Yuniesky Quesada, οι οποίοι πέρα από σκακιστές τους θεωρώ φίλους. Αν συνεχίσω να κάνω τα πράγματα όπως τα κάνω έως τώρα, μπορώ να ανέβω κι άλλο.
-Αν υπήρχε μία μηχανή του χρόνου και μπορούσες να γυρίσεις το χρόνο πίσω, θα ρίσκαρες περισσότερο επιζητώντας τη νίκη και όχι τις ισοπαλίες, σε άλλες στιγμές της καριέρας σου;
-Δε ξέρω, είναι δύσκολο. Έχω την εντύπωση ότι ρίσκαρα πιο πολύ, όμως δεν είμαι σίγουρος ότι το αποτέλεσμα ήρθε γι’ αυτόν το λόγο αλλά για το γεγονός ότι ήμουν σε καλύτερη φόρμα. Κέρδισα δύο παρτίδες και απέκτησα περισσότερη αυτοπεποίθηση. Πάντα προσπαθώ να βάζω τα δυνατά μου. Είναι φυσικό να υπάρχουν περίοδοι στις οποίες παίζοντας με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, έρχονται καλύτερα αποτελέσματα.
-Ξεκίνησες με ήττα από τον Αμερικανό Gata Kamsky (2741). Έχασες, όπως είπες, «παίζοντας άσχημα κι αυτό με στεναχώρησε». Αντέδρασες σαν πρωταθλητής.
-Η στιγμή που όλα άλλαξαν ήταν στον τρίτο γύρο, όταν νίκησα τον Ivanchuk. Άλλαξε ο τρόπος που έβλεπα το τουρνουά κι από εκείνη την παρτίδα, άρχισα να εμπιστεύομαι και πάλι τον εαυτό μου. Έτσι ξεκίνησα να παίζω καλύτερα.
-Ποιες ήταν οι τρεις πιο σημαντικές ή πιο περίπλοκες παρτίδες;
-Αυτή με τον Ivanchuk, με τον Γάλλο Etienne Bracot… Το γεγονός ότι δεν έχασα αυτή τη παρτίδα αποδείχθηκε πολύ σημαντικό ψυχολογικά. Αμυνόμουνα σε μία δύσκολη θέση για πολύ ώρα. Ήταν σημαντικό να μη χάσω, για να κρατηθώ. Παίξαμε 80 κινήσεις όπου διαρκώς αμυνόμουν. Και η παρτίδα με τον Ιταλό Caruana, τον οποίο δεν είχα νικήσει ποτέ. Τότε ξεκίνησα να σκέφτομαι σοβαρά την πρώτη θέση.
-Μας λες λίγα λόγια για την τελευταία, ενάντια στον Topalov;
-Κι αυτή ήταν πολύ δύσκολη. Ήμουν από κάτω λόγω προβλημάτων πίεσης χρόνου και στην τεσσαρακοστή κίνηση όταν τα λύνω, βελτιώνομαι. Βλέπω ότι Kamsky έχασε κι αν νικούσα θα ήμουν ο πρωταθλητής.
-Τι έκανες όταν σου χάλασε το λάπτοπ;
-Δύο μέρες δε μπόρεσα να προετοιμαστώ, αλλά ευτυχώς νίκησα και στις δύο παρτίδες.
Αναπτύσσοντας τα κομμάτια
Στη συζήτηση, λοιπόν, έχουν ήδη κουνηθεί μερικά πιόνια, έχουν βγει οι ίπποι και οι αξιωματικοί και έχει γίνει ροκέ…
Ο Leinier χρειάστηκε να ξεπεράσει τον θάνατο της μητέρας του (Aymee), όταν ήταν παιδί. «Η οικογενειακή σταθερότητα είναι πολύ σημαντική. Μου επιτρέπει να σκέφτομαι ήρεμα το σκάκι.», λέει. Ανάμεσα στους πιο κοντινούς του ανθρώπους βρίσκονται ο πατέρας του (Aurelio Dominguez), ο οποίος τον συνόδευσε στη Θεσσαλονίκη και τον βοήθησε ψυχολογικά, να μη παραμελήσει τη διατροφή του («κάτι σύνηθες στους σκακιστές», όπως υποστηρίζει ο ίδιος), η εδώ κι ένα χρόνο σύντροφός του, Yanelis Espasandin, ο αδερφός του, Lemay και η πλέον 20 χρόνια σύζυγος του πατέρα του, Zulamys Barrios: «Εγώ είμαι αυτή που τον έχει κακομάθει, του φτιάχνω πάντα το φαγητό που του αρέσει, μαύρα φασόλια, μπανάνες…».
-Σε μία συνέντευξη, πριν περίπου δύο χρόνια, είπες με αξιοθαύμαστη ειλικρίνεια: «Δε νομίζω ότι έχω φτάσει στα όρια, αλλά δεν έχω τόσο μεγάλες φιλοδοξίες.[…] Δε θέλω να γίνω κάποιος που παίζει σκάκι και παρατάει τη ζωή.» Αναφερόσουν στο να μελετάς κάθε μέρα πάνω από 10 ώρες. Τώρα εξακολουθείς να πιστεύεις το ίδιο;
-Δε θέλω να ερμηνευτεί αυτό πως δε με ενδιαφέρει το σκάκι, το απολαμβάνω πραγματικά. Αφιερώνω πολύ χρόνο. Απλώς προσπαθώ να διατηρώ μια ζωή όσο το δυνατό πιο ισορροπημένη. Το σκάκι είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι, αλλά όχι το μοναδικό. Υπάρχει επίσης, παραδείγματος χάρη, και η οικογένεια.
-Είσαι πολύ κοντά στο να γίνεις ένας από τους 10 πρώτους στον κόσμο. Εκείνοι ξοδεύουν 10 ώρες καθημερινά στο σκάκι.
-Κατά την άποψή μου, 10 ώρες είναι πολύ. Το κάνω πέντε, έξι, λίγο παραπάνω όταν πλησιάζει κάποιο τουρνουά. Δε βάζω στον εαυτό μου κάποιο όριο.
-Δεν είναι κουραστικό τόσο σκάκι;
-Όταν με κουράζει, το αφήνω. Αλλά μου αρέσει πολύ. Πάντοτε βρίσκω κάτι ενδιαφέρον να δω, να διαβάσω.
-Τι κάνεις με τη φυσική σου κατάσταση;
-Είναι πολύ σημαντικό. Αυτό το έχω επαληθεύσει σε ισχυρά και μεγάλης διάρκειας τουρνουά. Είναι κάτι που πρέπει να βελτιώσω. Ήμουν κάπως απρόσεκτος, δεν εφάρμοσα κάποιο συστηματικό πρόγραμμα ενώ είμαι ερασιτέχνης στα αθλήματα. Μου αρέσει το μπέιζμπολ, αν και παίζω περισσότερο ποδόσφαιρο και τένις.
-Σε αυτή τη περίπτωση… ποιος είναι ο καλύτερος ποδοσφαιριστής της ιστορίας;
-Ο Μαραντόνα. Μου άρεσε πάρα πολύ. Και αγαπημένη ομάδα η Αργεντινή.
-Το να μένεις στο Guines, σε βοηθάει, σε βλάπτει, όσον αφορά τη δυσκολία που υπάρχει στο να σε προπονεί κάποιος ή δε σε επηρεάζει;
-Αποδείχθηκε ιδιαίτερα σημαντικό στα πρώτα μου βήματα, με μία σπουδαία δραστηριότητα στον τομέα του σκακιού, δυνατούς αντιπάλους, καλούς προπονητές, άτομα που γνώριζα και με υποστήριξαν. Ο πατέρας μου μού έμαθε τις κινήσεις των κομματιών όταν ήμουν έξι χρονών. Ο πρώτος μου προπονητής ήταν ο Raul Perez ο οποίος άσκησε πολύ μεγάλη επιρροή πάνω μου.
-Σίγουρα θα είχες την ευκαιρία να μετακομίσεις στην Αβάνα.
-Πριν πέντε χρόνια μου έδωσαν ένα σπίτι. Είμαι στη διαδικασία του να έρθω.
-Στο προτελευταίο τουρνουά Capablanca μας είπες ότι επιθυμούσες να παίξεις άλλα πράγματα, να διευρύνεις το ρεπερτόριό σου.
-Ναι, από τότε το έχω πράξει περισσότερο. Και παρατήρησα πως στο δεύτερο ή τρίτο πρωτάθλημα τα πήγαινα καλύτερα. Υπάρχουν νέα συστήματα. Κάτι που πριν από μερικά χρόνια θεωρούταν καλό, σήμερα είναι αρχαϊκό. Ο Garry Kasparov, ο σπουδαίος αυτός παίκτης, λέει ότι είναι η εποχή των καθολικών γνώσεων. Το άνοιγμα είναι πολύ σημαντικό, έχω ψάξει να βρω πολλές παραλλαγές.
-Και έλεγες ότι είναι λογικός ο μεγάλος αριθμός ισοπαλιών, και όχι νικών, σε ένα αυξημένο και ισάξιο επίπεδο.
-Ανάμεσα στους 15 ή 20 πρώτους είναι δύσκολη η κλιμάκωση μιας παρτίδας.
-Πόση σημασία αποδίδεις στο γεγονός ότι έχεις παίξει με συλλόγους διαφόρων χωρών τα τελευταία χρόνια;
-Είναι κάτι θετικό, το να βλέπεις τη διαδικασία ανάλυσης μιας θέσης ανάμεσα στους πρώτους. Αυξάνει την καλλιέργεια και το επίπεδό σου. Στη Ρωσία βρίσκονται πολλοί από τους καλύτερους. Στην Ισπανία επίσης το πρωτάθλημα είναι ισχυρό.
-Ο GM Silvino Garcia, πρόεδρος της κουβανής Ομοσπονδίας, έθεσε το ακόλουθο θέμα στην εκπομπή της Στρογγυλής Τραπέζας (στμ η δημοφιλέστερη ενημερωτική εκπομπή στην κουβανική τηλεόραση): Τι κάνει το σύστημα για τους σκακιστές μας, οι οποίοι βάζουν μόνοι τους μέρος των εξόδων, κερδίζουν χρηματικά έπαθλα και πληρώνουν για το εισιτήριο επιστροφής;
-Είναι έτσι ακριβώς, όπως το εξήγησε. Πληρώνουμε οι ίδιοι για να φτάσουμε στην έδρα των αγώνων, και σχεδόν πάντοτε τη διαμονή. Αν τα πάμε καλά, κερδίζουμε έπαθλα τα οποία χρησιμοποιούμε για τον ίδιο σκοπό. Όσον αφορά εμένα, το ίδιο συμβαίνει στην αγορά υπολογιστών, επαγγελματικών εργαλείων, βιβλίων.
-Ξέρουμε ότι έχεις κάνει δωρεές στο INDER (Εθνικό Ινστιτούτο Αθλητισμού,Φυσικής Αγωγής και Αναψυχής).
-Ναι, τους έξι ηλεκτρονικούς πίνακες από τους οποίους μπορείτε να παρακολουθείτε τις παρτίδες απ’ το Capablanca Memorial, και την βάση.
Οι τελευταίες κινήσεις
Πέρασε γρήγορα η ώρα…
-Αυτή την ερώτηση την είχαμε κάνει κάποτε στον Bruzon. Πριν λίγο καιρό και στονYuniesky. Τι θα γινόταν σε ένα ματς μεταξύ των δύο ιδιοφυιών, οι οποίοι δεν απέχουν πολύ χρονικά, του Αμερικανού Robert Fischer (απεβίωσε το 2008) και του Ρώσου, Garry Kasparov;
-Είναι δύσκολη ερώτηση. Δε νομίζω ότι τολμούν πολλοί να την απαντήσουν. Πάντα ήμουν θαυμαστής του Fischer, μου αρέσει το στυλ και η φιλοσοφία του. Αλλά είμαι βέβαιος πως ο Kasparov ήταν απ’ τους καλύτερους.
-Προλήψεις, δεισιδαιμονίες;
-Καμία.
-Ενδιαφέρονται, ελεύθερος χρόνος;
-Τα αθλήματα. Η μουσική, όλα σχεδόν τα είδη, αν και δε χορεύω. Δε μαγειρεύω. Μου αρέσουν πολύ τα μαύρα φασόλια. Διαβάζω λίγο. Εκτός από βιβλία σκακιού, τη Βίβλο, είμαι χριστιανός.
– Πανεπιστημιακές σπουδές;
– όταν ολοκλήρωσα το προ-πανεπιστήμιο αποφάσισα να αφιερωθώ στο σκάκι
Οι ερωτήσεις τελειώνουν εδώ, αλλά τα συναισθήματα συνεχίζουν να υπάρχουν. Και θυμίζω και πάλι τη φράση με την οποία ένας από τους πολλούς τον χαιρέτησε: «Συγχαρητήρια, πρωταθλητή!» και αφού έβγαλε μια φωτογραφία μαζί του, διαπίστωσε : «Του Leiner του ανεβαίνει το Elo όχι όμως ο εγωισμός».
ΣΚΑΚΙΣΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΝΕΑΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ
Πλατεία Κολοκοτρώνη 12-15 (Συγκρότημα ΟΕΚ Τρωάδος & Μανδηλαρά),
Νέα Φιλαδέλφεια 143 42 – τηλ 2117056447 – www.sonf.gr
γράφει ο Παναγιώτης Γκουνίδης
