Μετά από πολύωρη συζήτηση στην Ολομέλεια της Κυπριακής Βουλής πέρασε το επίμαχο νομοσχέδιο για το κάπνισμα. Το νομοσχέδιο βρισκόταν υπό συζήτηση για μήνες με την ψηφοφορία του να αναβάλλεται τουλάχιστον τρεις φορές.
Το Νομοσχέδιο πέρασε με οριακή πλειοψηφία αφού 22 βουλευτές ψήφισαν υπέρ, 21 κατά και μια αποχή. Οι σχετικοί κανονισμοί εγκρίθηκαν με 23 ψήφους υπέρ και 21 κατά, ενώ η πρόταση νόμου του ΔΗΣΥ για τις εξώδικες ρυθμίσεις υπερψηφίστηκε με 30 ψήφους υπέρ, 12 κατά 1 αποχή.
Πριν την ψηφοφορία υπερψηφίστηκαν τροπολογίες που επιτρέπουν το κάπνισμα σε καθορισμένα δωμάτια ξενοδοχείων και ειδικά διαμορφωμένους χώρους καπνιστών εντός του ξενοδοχείου, όπως και σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους στα αεροδρόμια και τα λιμάνια.
Υπέρ της ψήφισης του νομοσχεδίου ψήφισαν ο ΔΗΣΥ, ΕΔΕΚ, Συμμαχία και Κίνημα Αλληλεγύεης και κατά το ΑΚΕΛ το ΔΗΚΟ και το ΕΛΑΜ. Ο Γιώργος Περδίκης τήρησε αποχή.
Τροπολογία που έθεσε ενώπιον της Ολομέλειας το ΑΚΕΛ για απαγόρευση του καπνίσματος και στα καζίνο απορρίφθηκε.
Οι κανονισμοί εγκρίθηκαν με 23 ψήφους υπέρ και 21 κατά. Οι Βουλευτές των κομμάτων ψήφισαν κατά τον ίδιο τρόπο που ψήφισαν το νομοσχέδιο, εκτός από τον κ. Περδίκη, ο οποίος υπερψήφισε του κανονισμούς.
Η πρόταση νόμου του ΔΗΣΥ, όπως αρχικά είχε αναφερθεί αποσκοπούσε ώστε σε κάποια αδικήματα να μην επιβάλλεται διοικητική και εξώδικη ποινή και υπερψηφίστηκε με 30 ψήφους υπέρ, 12 κατά και 1 αποχή. Δύο τροπολογίες που κατέθεσε ο ΔΗΣΥ επί της πρότασης νόμου καταψηφίστηκαν. Οι ποινές που προβλέπονται για παράβαση του νόμου, είναι 85 ευρώ εξώδικο, ή και 850 € διοικητικό πρόστιμο, ή και επιβληθείσα από δικαστήριο χρηματική ποινή μέχρι 2.000 €.
Η τροπολογία ΔΗΣΥ που προβλέπει να επιτρέπεται το κάπνισμα σε χώρους με άνοιγμα 30% υπερψηφίστηκε με 29 ψήφους υπέρ, 10 εναντίον και 5 αποχές.
Η τροπολογία των κομμάτων ΕΔΕΚ, Συμμαχία, Αλληλεγγύη να επιτρέπεται το κάπνισμα σε δωμάτια ξενοδοχείων και ειδικά διαμορφωμένους χώρους καπνιστών υπερψηφίστηκε με 30 ψήφους υπέρ και 15 εναντίον, ενώ τη τροπολογία των Οικολόγων για ελεγχόμενο από τις μηχανολογικές υπηρεσίες αυτόνομο ανεξάρτητο σύστημα εξαερισμού στα δωμάτια των ξενοδοχείων και τους χώρους καπνιστών υπερψηφίστηκε με 31 ψήφους υπέρ και 14 εναντίον.
Τροπολογία του κ. Περδίκη για απαγόρευση του καπνίσματος στα δημόσια αποχωρητήρια υπερψηφίστηκε με 42 υπέρ και 2 αποχές, ενώ άλλη τροπολογία του ίδιου Βουλευτή για να καθορίζονται προδιαγραφές στους χώρους καπνιστών στα λιμάνια και αεροδρόμια υπερψηφίστηκε με 43 ψήφους υπέρ και 2 αποχές.
Ομόφωνα ψηφίστηκε η τροπολογία ΑΚΕΛ – Οικολόγων ώστε να επιτρέπεται η χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων στα ειδικά καταστήματα πώλησης τους για σκοπούς δοκιμής.
Της ψηφοφορίας προηγήθηκε συζήτηση με κατανεμημένο χρόνο, ανάλογα με την κοινοβουλευτική δύναμη των κομμάτων.
Ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας Κώστας Κωνσταντίνου είπε ότι τα νομοθετήματα οδηγήθηκαν στην Ολομέλεια της Βουλής μέσα από συγκερασμό απόψεων. Πρόσθεσε ότι υπήρξε σεβασμός προς την αντίθεση άποψη. Ο κ. Κωνσταντίνου ξεκαθάρισε ότι ο εσωτερικός δημόσιος χώρος είναι απόλυτα απαγορευτικός. Είπε ακόμα πως η τροπολογία του ΔΗΣΥ θα επιτρέπει το κάπνισμα στους ανοικτούς χώρους με ποσόστωση ανοίγματος 30%. Ανέφερε ακόμα πως αν δεν εφαρμόστηκε η νομοθεσία του 2009 η ευθύνη είναι συλλογική και προς όλες τις πλευρές.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Υγείας είπε ακόμα ότι υπάρχουν πρόνοιες που προστατεύουν περισσότερο τα παιδιά και προστατεύονται οι μη καπνιστές στο μέτρο του λογικού και του συνετού, είχαμε απόλυτες και δογματικές προσεγγίσεις και με παρέμβαση του Προέδρου της Βουλής βρέθηκε η χρυσή τομή.
Ο Πρόεδρος του ΕΛΑΜ Χρίστος Χρίστου, αφού ανέφερε ότι είναι καθολικά αποδεκτή η διαπίστωση ότι το κάπνισμα προκαλεί προβλήματα στην υγεία, διατύπωσε τη θέση ότι η νομοθετική προσπάθεια τέθηκε από την αρχή σε λάθος βάση.
Πρόσθεσε ότι στο πλαίσιο της εναρμόνισης με την κοινοτική οδηγία που αφορούσε τη σήμανση στα καπνικά προϊόντα η Κυβέρνηση έκρινε ότι μπορούσε να καταθέσει τροποποιήσεις και στο εθνικό δίκαιο. Διερωτήθηκε γιατί να εξαιρείται του νόμου το καζίνο και γιατί μια άλλη μικρή επιχείρηση να πρέπει να τον εφαρμόσει. Η δικαιολογία που τέθηκε, συνέχισε είναι ότι θα εξαιρεθεί το καζίνο επειδή ο επενδυτής έχει ξοδέψει πολλά και πρόσθεσε ότι η θέση του κινήματος είναι ότι όλοι πρέπει να είναι ίσοι έναντι του νόμου.
Ο Πρόεδρος των Οικολόγων Γιώργος Περδίκης είπε ότι το νομοσχέδιο δεν έχει στόχο να σταματήσουν το κάπνισμα, αλλά να προστατεύσει τους μη καπνιστές από τους καπνιστές, προσθέτοντας ότι υπάρχει φοβερή έλλειψη ευαισθησίας για τα δικαιώματα του διπλανού. Όσο πιο αυστηρή είναι η νομοθεσία τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα, συνέχισε ο κ. Περδίκης, προσθέτοντας η νομοθεσία για την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημοσίους χώρους του 2009 αντί να μειώσει αύξησε το τζίρο στους χώρους διασκέδασης.
Ανέφερε ακόμα ότι είναι υπέρ των αυστηρότερων μέτρων και θα πρέπει ικανοποιηθούν οι εισηγήσεις των επιχειρηματιών στο πλαίσιο της λογικής. Όχι να καταργήσουμε νομοθεσίες επειδή δεν εφαρμόζονται αλλά να εφαρμόσουμε πίεση για την αυστηρότερη εφαρμογή τους, είπε σχολιάζοντας τη θέση ότι η νομοθεσία του 2009 δεν εφαρμόστηκε επειδή ήταν πολύ αυστηρή.
Ο Γιώργος Παπαδόπουλος του Κινήματος Αλληλεγγύη είπε ότι δεν πρέπει να δημιουργήσουμε αντιπαράθεση μεταξύ καπνιστών και μη καπνιστών και πρόσθεσε ότι δεν είμαστε διατεθειμένοι να βάλουμε ταφόπλακα στα κέντρα διασκέδασης.
Επίσης, τοποθετούμενος στη διάταξη του νομοσχεδίου που εξαιρεί την απαγόρευση του καπνίσματος στα καζίνα, ο κ. Παπαδόπουλος είπε ότι στο βωμό του χρήματος πουλούμε την υγεία.
Ανέφερε ακόμα ότι είναι για την κουλτούρα μας που έχουμε τον τουρισμό και διερωτήθηκε γιατί να μην επιτρέψουμε στα ξενοδοχεία να έχουν χώρο και δωμάτια για καπνιστές. Είπε επίσης ότι στη Γαλλία όταν αύξησαν κατά 20% την τιμή των τσιγάρων έγιναν διαδηλώσεις, πρόσθεσε ότι στην Πορτογαλία τα δημόσια κτήρια διαθέτουν χώρους για καπνιστές. Είπε ακόμα ότι στο εξωτερικό διαπιστώθηκε ότι κατά τη διάρκεια αυστηρής εφαρμογής της απαγόρευσης τα κέντρα εστίασης και τα νυχτερινά κέντρα έχασαν 22% με 25% των εισοδημάτων τους. «Προσοχή μην κλείσουμε και άλλες επιχειρήσεις, προσοχή μην στείλουμε και άλλους συμπολίτες μας στην ανεργία», συμπλήρωσε.
Ο Παύλος Μυλωνάς της Συμμαχίας Πολιτών είπε πως η αναφερόμενη ως καπνιστική κουλτούρα πρέπει να αναχαιτιστεί μέσα από τη παιδεία. Πρέπει να πάμε στα σχολεία με σοβαρά προγράμματα για να αποφύγουν τα παιδιά αυτή την κακή συνήθεια. Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι οι καπνιστές είναι ασθενείς που εθίστηκαν στη νικοτίνη, προσθέτοντας ότι αυτή θα πρέπει να είναι η προσέγγιση. Ο κ. Μυλωνάς είπε ακόμα ότι έχει παρατηρηθεί ότι αυστηρές νομοθεσίες επιφέρουν αντίθετα αποτελέσματα. Είπε ακόμα ότι τα μεγάλα τα κέρδη στην εμπορία των καπνικών είναι η τροχοπέδη στην πρόληψη.
Ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος είπε ότι η νομοθεσία του 2009 είναι από τις πλέον αυστηρές στον ευρωπαϊκό χώρο. Πρόσθεσε ότι δεν εφαρμόστηκε επειδή ήταν πάρα πολύ αυστηρή και επειδή το κράτος δεν διέθετε μηχανισμούς ελέγχου. Τονίσαμε πολλές φορές ότι για τόσο σοβαρά κοινωνικά προβλήματα απαιτείται πρόληψη, προγράμματα και παραδειγματισμός από τα σχολεία, συνέχισε προσθέτοντας ότι η διαχείριση στηρίζεται στην πρόληψη, που είναι ευθύνη του ιατρού και στο τέλος να εφαρμόζεται καταστολή.
«Αναποδογυρίζουμε την πυραμίδα, αρχίζοντας με την καταστολή και όταν φτάνουμε στην αξιολόγηση βλέπουμε τα φτωχά αποτελέσματα», είπε αναφέροντας ότι κανένας από τους υπερμάχους της αυστηρής νομοθεσίας δεν έκανε αξιολόγηση αποτελεσμάτων.
Ο κ. Σιζόπουλος είπε ακόμα ότι «πρέπει να προστατεύσουμε τα δικαιώματα των μη καπνιστών κατά απόλυτο τρόπο, αλλά να διαφυλάξουμε και τα δικαιώματα των καπνιστών. Προτείνουμε να επιτρέπεται στα ξενοδοχεία, όπως στα ξενοδοχεία της Ευρώπης, για δωμάτια και χώρους ειδικά διαμορφωμένους μόνο για καπνιστές. Με αυτό τον τρόπο προστατεύονται οι καπνιστές και δεν βγάζουμε τον καπνιστή στα πεζοδρόμια», είπε. Ο κ. Σιζόπουλος δήλωσε πως επειδή το θέμα είναι ιδιαίτερα σημαντικό, οι Βουλευτές της ΕΔΕΚ είναι αποδεσμευμένοι από κομματική πειθαρχία και μπορούν να ψηφίσουν κατά βούληση.
Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος είπε ότι δεν υπάρχει μελέτη που να δείχνει ότι η απαγόρευση του 2009 είχε συνέπεια μείωση των εσόδων των κέντρων εστίασης και αναψυχής.
Πρόσθεσε ότι με τις τροπολογίες που έχουμε ενώπιον μας ο στόχος είναι να απονευρωθεί ο νόμος και θα πάμε πίσω δέκα χρόνια. Ανέφερε επίσης πως όσοι έχουν μπαλκόνια και βεράντες θα έχουν πλεονέκτημα έναντι των άλλων. Ο κ. Παπαδόπουλος είπε ότι το ΔΗΚΟ κάνει συμβιβασμό ώστε να επιτρέπεται το κάπνισμα στα καζίνο για να δώσουμε την ευκαιρία στην οικονομία και ένα νέο τουριστικό προϊόν να αναπτυχθεί. Το ίδιο μπορεί να γίνει και για τα ξενοδοχεία, πρόσθεσε αναφέροντας πως για τα κέντρα διασκέδασης και αναψυχής δεν μπορεί συγκεκριμένα συμφέροντα υποστατικών να υπερισχύουν της υγείας.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Μαρίνος Μουσιούττας, είπε ότι το ΔΗΚΟ είχε τη βούληση να ψηφίσει αυτούσια την οδηγία που ήταν πιο δίκαιη υπό τις περιστάσεις. Ανέφερε ότι είχαμε κατά νου να διασφαλίσουμε τα δικαιώματα των καπνιστών και των μη καπνιστών και να ληφθεί υπόψη ότι η Κύπρος είναι τουριστική χώρα. Πρόσθεσε ότι η απόφαση του ΔΗΚΟ είναι να καταψηφίσει την πληθώρα τροπολογιών, επειδή θα προκύψει πολύπλοκη και δυσλειτουργική νομοθεσία.
Ο Γ.Γ. του ΑΚΕΛ Αντρος Κυπριανού είπε ότι οι καπνιστές έχουν κάθε δικαίωμα να καπνίζουν φτάνει να μην επηρεάζουν άλλους.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Λουκαΐδης είπε ότι υπάρχουν έρευνες και τεκμήρια που δείχνουν ότι όσο πιο αυστηρή είναι η νομοθεσία τόσο μεγαλύτερη η μείωση του καπνίσματος και τόσο λιγότεροι οι νέοι που εισέρχονται σε αυτή τη συνήθεια. «Δεν είμαστε έτοιμοι για μη ισορροπημένες ρυθμίσεις» συνέχισε, προσθέτοντας ότι πρέπει να γίνεται σταδιακά όλο και αυστηρότερη η νομοθεσία.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού είπε ότι τα δικαιώματα του οποιουδήποτε σταματούν όπου αρχίζουν τα δικαιώματα του άλλου. Πρόσθεσε ότι η υγεία είναι το πιο ιερό δικαίωμα, μετά το δικαίωμα στη ζωή. Προσθέτοντας ότι δεν ψηφίζουμε για επιχειρηματικά ή άλλα οικονομικά κίνητρα, αλλά για την υγεία, διερωτήθηκε εάν το καζίνο είναι πάνω από το σύνταγμα και κράτος εν κράτει.
Ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι το ΑΚΕΛ κατέθεσε τροπολογία η οποία θα απαγορεύει το κάπνισμα στο καζίνο. Παρατήρησε ότι στο νόμο υπάρχει ρητή απαγόρευση του καπνίσματος στους χώρους εργασίας και διερωτήθηκε εάν οι εργαζόμενοι στα καζίνο δεν έχουν δικαίωμα.
Ο Βουλευτής Λεμεσού του ΑΚΕΛ Γιώργος Γεωργίου είπε ότι το νομοσχέδιο ταλαιπωρήθηκε σε πολλά συρτάρια και είναι αλήθεια ότι δεν ήταν αρκούντως ισορροπημένο και δεν στηριζόταν στη βάση της λογικής. «Στη ουσία θα δημιουργούσε προϋποθέσεις για να μην εφαρμοστεί ποτέ», πρόσθεσε και εξέφρασε τη θέση ότι για διαμόρφωση κουλτούρας για αποφυγή του καπνίσματος, απαιτείται ολοκληρωμένη πολιτική με συνεχή εφαρμογή.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Αδάμος Αδάμου ανέφερε ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει η όποια χαλάρωση στη νομοθεσία. «Σαν οικολόγος, δεν μπορώ να συμφωνήσω στην όποια χαλάρωση». Είπε ακόμα ότι καθήκοντος θα καταψηφίσει όλες τις τροπολογίες πλην της τροπολογίας του ΑΚΕΛ για μη εξαίρεση των καζίνων, και παρατήρησε ότι η αποδοχή του καπνίσματος στα καζίνα, είναι υποκρισία και όχι συμβιβασμός.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου ανέφερε ότι ζήσαμε παλινδρομήσεις και αλλαγές στο νομοσχέδιο από την Κυβέρνηση, καθώς επηρεάζονται μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Πρόσθεσε ότι μέχρι τώρα υπήρχε ανοχή και από τις διωκτικές αρχές και επιβάλλεται να σταματήσει. «Σβήστε το τσιγάρο πριν σας σβήσει. Μαγκιά είναι να μην καπνίζεις» συνέχισε, προσθέτοντας ότι όσοι καπνίζουν είναι σαν να πληρώνουν κάποιον για να τους σκοτώσει.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Νουρής είπε «με το νόμο θέλουμε να εναρμονιστούμε αφενός και αφετέρου να εισαχθούν πρόσθετες διατάξεις στην εθνική νομοθεσία για να ξεκαθαριστεί πού επιτρέπεται και πού δεν επιτρέπεται το κάπνισμα». Διευκρίνισε ότι δεν υπήρξε διαφωνία στις κοινοτικές πρόνοιες, αλλά στις εθνικές ρυθμίσεις υπάρχουν έντονες διαφωνίες. Περαιτέρω ανέφερε ότι ο ΔΗΣΥ βλέπει μισογεμάτο το ποτήρι και μακριά από υστερίες και είπε ότι στα αεροδρόμια και λιμάνια δίνεται η δυνατότητα να καπνίζουν σε ειδικούς χώρους.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλάς είπε πως δεν είναι σίγουρο ότι η αυστηρή νομοθεσία αποδίδει τα αναμενόμενα, προσθέτοντας ότι το θέμα της κουλτούρας και της πρόληψης θα πρέπει να εξεταστούν στις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές Παιδείας και Υγείας. «Αμφισβητούμε υπερβολικές φοβίες και λαμβάνουμε υπόψη τις συνθήκες που επικρατούν στην Κύπρο» είπε, στη συνέχεια αναφέροντας ότι έχουμε μικρές επιχειρήσεις που θα τις κλείσουμε με πολύ αυστηρή νομοθεσία. Ψάξαμε κατάλληλη ισορροπία μεταξύ βάσιμων ανησυχιών και αβάσιμων φοβιών και την ισορροπία προσεγγίζουν οι τροπολογίες του ΔΗΣΥ, συμπλήρωσε.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ζαχαρίας Ζαχαρίου είπε πως ήρθε ομόφωνο από την Επιτροπή Υγείας το εναρμονιστικό κείμενο, διευκρινίζοντας ότι «συζητούμε το πανωπροίκι». Ο κ. Ζαχαρίου συνεχίζοντας είπε πως ενοχλεί αφάνταστα ο ρατσισμός κατά των καπνιστών. «Σαν να είναι οι απατεώνες, τα τερατουργήματα της φύσης», πρόσθεσε αναφέροντας ότι οι εισηγήσεις του ΔΗΣΥ έχουν μέτρο και με αυτές γίνονται σαφείς οι κανόνες.
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Στέλλα Κυριακίδου είπε ότι η νομοθεσία του 2009, δεν αφέθηκε να εφαρμοστεί. Πρόσθεσε πως δεν υπάρχει οποιαδήποτε επιστημονική τεκμηρίωση που να επιτρέπει χαλάρωση στις απαγορευτικές διατάξεις. Είπε ακόμα ότι ο στόχος είναι τα παιδιά να μην πάρουν το μήνυμα ότι χαλαρώνουμε.