Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν η προσωπικότητα τους εξελίσσεται κάθε μέρα με κάθε νέα εμπειρία. Οι αλλαγές είναι ορισμένες φορές τόσο γρήγορες και εντυπωσιακές που οι γονείς μένουν κυριολεκτικά άφωνοι και προσπαθούν να προσαρμοστούν στα νέα γεγονότα. Πώς μπορεί όμως ένας γονέας να αντιμετωπίσει νέες καταστάσεις, να ανταπεξέλθει στις νέες απαιτήσεις, που συνεχώς προκύπτουν και να σταθεί στο πλάι του παιδιού του κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του και γενικότερα της ζωής του; Η απάντηση είναι απλή αλλά και απαιτητική για κάθε γονέα. Πρέπει να “μεγαλώσει” μαζί με το παιδί του. Από την εγκυμοσυνη , τον τοκετό ως και τη γέννηση του παιδιού, ο γονέας καλείτε να αντιμετωπίσει χαρές, λύπες, πρωτόγνωρους φόβους και αμφιβολίες. Χειριζόμενος αυτά τα ζητήματα αλλά κι όλα τ’ άλλα που θα προκύψουν κατά τη διάρκεια της ανατροφής στην παιδική αλλά και στην εφηβική ηλικία, ο κάθε γονέας μεγαλώνει και εξελίσσει και αυτός το χαρακτήρα του παράλληλα με το παιδί του.
Δια Βίου μάθηση για γονείς
Θυμάστε τους σούπερ ήρωες που ποτέ δεν κουράζονται, που αλλάζουν τα ρούχα τους μέσα σε ένα τηλεφωνικό θάλαμο σε δευτερόλεπτα για να τρέξουν και να σώσουν τον κόσμο; Έτσι νιώθω ορισμένες φορές ότι πρέπει να είμαι ως γονέας. Η μόνο διαφορά είναι ότι είμαι πάντα κουρασμένος από τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις της καθημερινότητας. Σχεδόν από την μία μέρα στην άλλη, εκεί που οι γονείς είχαν συνηθίσει να έχουν χρόνο για τον εαυτό τους και για τη σχέση τους, τα πράγματα αλλάζουν. Υπάρχει κάποιος «άλλος» άνθρωπος ο οποίος χρειάζεται την προσοχή τους 100%. Τους πρώτους μήνες μετά τη γέννηση ενός παιδιού και ειδικότερα αν υπάρχουν και άλλα παιδιά στην οικογένεια, οι ισορροπίες αλλάζουν. Γίνεται αμέσως αντιληπτό σε κάθε γονέα ότι πρέπει να μάθει να αντιμετωπίζει την υπερβολική κούραση που προκύπτει από την έλλειψη ύπνου, τα τεντωμένα νεύρα και το θυμό. Ακόμη και ο πιο υπομονετικός γονέας θα δει τον εαυτό του να φτάνει στα πρόθυρα του νευρικού κλονισμού. Αργότερα το παιδί “θα εισβάλλει” και με άλλους τρόπους στην οικογενειακή ζωή. Εκεί που οι οικογενειακές συζητήσεις αφορούσαν μόνο τους γονείς, ξαφνικά υπάρχει ένας μικρός «εισβολέας» που όχι μόνο ακούει και παρακολουθεί τις συζητήσεις αλλά μαθαίνει και επηρεάζεται από αυτά που λένε και κάνουν οι γονείς. Big brother is watching. Όποιος γονέας περιμένει λοιπόν ότι μπορεί να συνεχίσει να έχει τις παλιές του συνήθειες ή τον παλιό τρόπο ζωής και πιστεύει ότι τα παιδιά θα προσαρμοστούν σ’ αυτό έχει κατά κάποιο τρόπο δίκιο. Τα παιδιά θα προσαρμοστούν κι αυτό σημαίνει ότι θα αφομοιώσουν καλές αλλά και κακές συμπεριφορές. Όσο μεγαλώνει όμως το παιδί και διαμορφώνει το δικό του χαρακτήρα (με αποκορύφωμα την εφηβεία) τόσο δυσκολότερο θα είναι να αποδεχτεί κάθε συμπεριφορά και κάθε αντίληψη. Αν ο ίδιος ο γονέας δεν προσπαθήσει να αλλάξει και να εξελίξει τον εαυτό του καθώς τα παιδιά του αναπτύσσονται (και πολλές φορές να μάθει και από το παιδί), τότε σίγουρα το μόνο που θα καταφέρει είναι να απομακρυνθεί από το παιδί, να δημιουργηθεί ένα χάσμα που σίγουρα θα προκαλέσει αναταραχές κάποια στιγμή στην οικογένεια. Από την άλλη πλευρά τα παιδιά δεν χρειάζονται τέλειους γονείς αλλά ανθρώπους με ανάγκες, αδυναμίες και αισθήματα. Χρειάζονται γονείς που επιτρέπουν στον εαυτό τους να κάνει λάθη, να δείξει τα συναισθήματά του. Το πιο σημαντικό όμως είναι να έχουν γονείς που συζητούν για τα αισθήματα τους, γονείς που επιλέγουν εναλλακτικούς τρόπους συμπεριφοράς, μαθαίνουν από τα λάθη τους και βρίσκουν μαζί λύσεις.
Σημαντικές οικογενειακές αποφάσεις
Ένας γονέας μπορεί να αναρωτηθεί εκατοντάδες φορές για το αν η απόφαση που θα πάρει για το παιδί του είναι η σωστή. Παίρνοντας όμως αποφάσεις (όπως πχ να βάλουμε όρια σε κάποιες συμπεριφορές δικές μας ή των παιδιών) δίνουμε την ευκαιρία στο παιδί να παρατηρήσει και να διακρίνει στη συμπεριφορά μας στοιχεία όπως η αποφασιστικότητα, η αυτοπεποίθηση, η αυτοκριτική, ο αυτοέλεγχος, αλλά και πλήθος αισθημάτων και τη διαχείρισή τους. Επίσης σημαντικό είναι να εξηγούμε στα παιδιά τα κριτήρια με τα οποία λάβαμε τις όποιες αποφάσεις , να επιχειρηματολογούμε και να τεκμηριώνουμε την άποψή μας. Η δια βίου μάθηση συνεχίζεται για όλη την οικογένεια και για να μπορέσει ένα γονέας να μεγαλώσει και αυτός και να ανταποκριθεί επαρκώς στις απαιτήσεις που συνεχώς προκύπτουν χρειάζεται χρόνο για τον εαυτό του, τόσο για να χαλαρώσει όσο και για να σκεφτεί. Έτσι μπορεί να αντλήσει δύναμη για να ανακαλύψει και να δοκιμάσει νέες συμπεριφορές απέναντι στο παιδί του. Ο κάθε γονέας όμως χρειάζεται χρόνο που θα τον αφιερώνει στο σύντροφο του και στη σχέση τους. Το παιδί δεν πρέπει να είναι ο κύριος πρωταγωνιστής σε κάθε δραστηριότητα ή συζήτηση. Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι αλλαγές στη ζωή και στη συμπεριφορά μας θα γίνουν αναμφίβολα. Το πιο σημαντικό όμως είναι αυτές τις αλλαγές να μπορούμε να τις στηρίζουμε, κάνοντας τες συνειδητά και βάζοντας συγκεκριμένους στόχους . Επίσης είναι σημαντικό να μάθουμε να διαχειριζόμαστε την “κακή συνείδηση” και τις ενοχές που νιώθουμε όταν γίνονται λάθη.