Όλα τα παιδιά μπορούν να βοηθηθούν αν μάθουν να απολαμβάνουν και να ασχοληθούν με τη μουσική σε κάποιο βαθμό και με κάποιο τρόπο.
Η μουσικοθεραπεία μπορεί να είναι ανεκτίμητης αξίας για τα παιδιά που έχουν δυσκολίες στην ακοή, όραση, κίνηση, σκέψη ή στο να ανταποκρίνονται σε ερεθίσματα.
Η μουσική όπως και η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου μπορει να είναι ενα μοναδικό μέσο ώστε να μπορούν να αντιληφθούν τις ιδιότητες του ήχου και τον τόνο έτσι ώστε να φτάσει ένα παιδί με άμεσο, απλό τρόπο στον θεραπευτικό στόχο. Τα παιδιά που βιώνουν σοβαρά εμπόδια στη διαμόρφωση των σχέσεων με τα άλλα παιδιά, με ενήλικες και το περιβάλλον τους γενικότερα, μπορούν να επιτύχουν την ασφάλεια και τη χαρά μέσω της μουσικής. Με τη βοήθεια της θεραπευτικής μουσικής , μπορούμε να βοηθήσουμε αυτά τα παιδιά να να πετύχουν τους στόχους τους με πολλούς τρόπους. Η μουσική προσδίδει μη-μουσικά οφέλη που έχουν ιδιαίτερες συνέπειες για τις οικογένειες με ειδικές ανάγκες.
Η Μουσική συμβάλλει:
- στη συλλογική ικανότητα,
- τις δεξιότητες ανάγνωσης,
- τα συναισθήματα και την αντίδραση,
- την προσωπική ολοκλήρωση,
- την ανάπτυξη της γλώσσας,
- την προώθηση της επικοινωνίας,
- του ελέγχου της κίνησης και σωματικής ευεξίας,
- θετικές στάσεις στο σχολείο,
- κοινωνικοποίηση και ευχάριστη εμπειρία σε μια ομάδα.
Θεραπευτικά χαρακτηριστικά της μουσικής
• Η Μουσική σαγηνεύει και διατηρεί την προσοχή.
• Μουσική παρέχει ένα κοινωνικό πλαίσιο – αυτό δημιουργεί ένα ασφαλές, δομημένο περιβάλλον για λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία.
• Η Μουσική είναι ένα αποτελεσματικό βοήθημα μνήμης.
• Η Μουσική αναδύει αναμνήσεις και συναισθήματα.
• Η Μουσική και οι σιωπές μέσα σε αυτη παρέχει μη λεκτική, άμεση ανατροφοδότηση.
• Η Μουσική απευθύνεται σε όλους, άνθρωποι όλων των επιπέδων ικανότητας μπορούν να συμμετάσχουν.
Η Μουσική υπήρξε επιτυχής ως θεραπευτική παρέμβαση για παιδιά με ειδικές ανάγκες. Έχει χρησιμοποιηθεί απο άτομα, όλων των ηλικιών από την προσχολική έως τα τέλη ενηλικίωσης τους και με πολλούς τύπους αναπηριών συγγενείς ή επίκτητες. Η μουσικοθεραπεία μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη, διατήρηση ή και αποκατάσταση της φυσικής λειτουργίας.
Γιατί η μουσική ενισχύει, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να παρακινήσει κινήσεις ή ασκήσεις δομών που προδιαγράφονται στην φυσική αποκατάσταση. Η Συμμετοχή στη μουσική μπορεί να παρέχει μια απόσπαση της προσοχής από την ταλαιπωρία του πόνου και του άγχους που συχνά συνδέονται με ορισμένες σωματικές αναπηρίες.
Τεχνικές Μουσικοθεραπείας
Οι τεχνικές μουσικοθεραπείας έχουν χρησιμοποιηθεί για να αναπτύξουν και να διατηρήσουν τις αρθρώσεις και τους μύες σε λειτουργία ή να αυξήσουν το ποσοστό και το ακαθόριστο συντονισμό του έλεγχου της κίνησης, την αύξηση της μυϊκής δύναμης και του εύρους της κίνησης , τη βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής και της αναπνευστικής λειτουργίας, τη βελτίωση της στοματικής-κινητικής δεξιότητας, να διευκολύνει τη χαλάρωση και την ελεγχόμενη κίνηση καθώς και να παρέχει μια διέξοδο για τη συναισθηματική αυτο-έκφραση και την παροχή ευκαιριών για κοινωνική αλληλεπίδραση.
Η ενασχόληση με το τραγούδι μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση και βελτίωση της στοματικής κινητικής δεξιότητας και την πνευμονική λειτουργεία. Το Τραγούδι παρέχει ευκαιρίες για τη βελτίωση της αναπνοής, του ελέγχου, του ρυθμός του λόγου, της άρθρωσης και της προφοράς.
Για ορισμένα παιδιά ή ενήλικες,το να ακούν μουσική μπορεί να διευκολύνει στη χαλάρωση. Η γραφή των στίχων και σύνθεση των τραγουδιών μπορεί να παρέχει ευκαιρίες για να συζητήσουν και να μοιραστούν τις προσωπικές σκέψεις και εμπειρίες. Η μουσικοθεραπεία μπορεί να αυξήσει το επίπεδο της ανεξαρτησίας του ατόμου, και να ενισχύσει τα συναισθήματα της αυτοπεποίθησης, της αυτοεκτίμησης και του αυτοσεβασμού. Μέσω της συμμετοχής σε επιτυχημένες και ευχάριστες εμπειρίες, η μουσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει αυτά τα άτομα στο έπακρο της επίτευξης των δυνατότητων τους.
Για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες , η μουσική βοηθά στη:
1. Διευκόλυνση της χαλάρωσης
Η χαλάρωση είναι ένα σημαντικό στοιχε’ιο για την επίτευξη του αυξημένου εύρους κίνησης και της ευελιξίας. Είναι επίσης σημαντικό, να ασχολούνται τα άτομα που έχουν δυσκολίες με σπαστικότητα. Αυτό γιατι η μουσική είναι βασικό ηρεμιστικό για την ενίσχυση της βιοανάδρασης σε άτομα με σπαστική εγκεφαλική παράλυση. Οι Μουσικές εμπειρίες που μπορεί να προωθήσουν τη χαλάρωση περιλαμβάνουν, τα άτομα να ακούν προσεκτικά επιλεγμένα μουσική, οργανικό αυτοσχεδιασμό και μουσική υποβοηθούμενη με ασκήσεις χαλάρωσης. Η Αυτοσχεδιαστική μουσική μπορεί να ταιριάξει και να καθοδηγήσει φυσιολογικές αντιδράσεις (δηλαδή, του αναπνευστικού ρυθμού, πνευμονική ρυθμούς), προς την επίτευξη μιας πιο χαλαρής κατάστασης. Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να βρουν την χαλαρή μουσική αποτελεσματική για την επίτευξη μιας ήρεμης κατάστασης, αυτό δεν μπορεί να ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις. Η μουσικοθεραπεία είναι σε θέση να αναγνωρίσει και να παρακολουθεί τις επιπτώσεις της μουσικής στο άτομο και να την προσαρμόσει για να εξασφαλιστούν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
2. Αύξηση συντονισμού των κινήσεων
Ο συντονισμος των κινήσεων μπορεί να βελτιωθεί μέσα από πολλές μουσικές εμπειρίες. Η χρήση των επιλεγμένων μέσων μπορεί να βελτιώσει το εύρος της κίνησης, καθώς και τις κινητικές δεξιότητες τους, τοποθετώντας τα μέσα αυτά γύρω από το άτομο ή με τη χρήση τους που απαιτείται σε συγκεκριμένες μυϊκές ομάδες, ή μέρη του σώματος τους. Μπορεί επίσης να βελτιωθεί ο συντονισμός ματιών χεριών μέσω της χρήσης των μέσων που απαιτούν αυξημένη ακρίβεια στη φυσική κίνηση. Η χρήση των ρυθμικών ακουστικών ερεθισμάτων έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει την ανεξάρτητη ή ελεγχόμενη βάδιση σε άτομα με ανομοιόμορφο ή αρρυθμικό βάδισμα και σε παιδιά με ακαθάριστη κινητική δυσλειτουργία.
3. Ανάπτυξη λειτουργικών ικανοτήτων λόγου και επικοινωνίας
Το τραγούδι και η ομιλία έχουν πολλά κοινά σημεία. Η χρήση των φωνητικών ασκήσεων που χρησιμοποιούνται στο τραγούδι μπορεί να ενισχύσουν τις κινητικές δεξιότητες της στοματικής κοιλότητας, όπως την άρθρωση, τον έλεγχος της αναπνοής, και της φωνητικής έντασης. Μέσω χειρισμό του τέμπο, του ρυθμού και της σαφήνεια του λόγου μπορεί να ενισχυθεί και ο ρυθμός της ομιλίας αλλα και να τροποποιηθεί ώστε να παρέχει αυξημένες δυνατότητες επικοινωνίας για το άτομο.
Η Ρυθμική εκπαίδευση έχει επίσης δειχθεί ότι είναι αποτελεσματική στη θεραπεία της αφασίας. Μέσω της μουσικοθεραπείας περιλαμβάνεται ο τονισμός προτάσεων με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι παρόμοιος με το φυσικό προσωδιακό μοτίβο της πρότασης όταν μιλιέται. Αυτή η τεχνική έχει αποδειχθεί ότι είναι μια αποτελεσματική θεραπεία στη βελτίωση των επιπέδων απόδοσης λέξης-μόρφημα, στο μήκος φράσης, στις δεξιότητες άρθρωσης και στην ευκρίνεια γλώσσας και σε παιδιά με καθυστερήση λόγου ή σε άτομα με αφασία. Η Μουσική υπήρξε επίσης αποτελεσματική ως κίνητρο για την προώθηση της αυθόρμητης ομιλίας σε άτομα με κινητικά προβλήματα και για την προώθηση της μη-λεκτικής επικοινωνίας με σύμβολα ή χρήση της νοηματικής γλώσσας.
4. Κίνητρα αλληλεπίδρασης με άλλους
Τα Άτομα με σωματικές αναπηρίες μπορεί να αντιμετωπίσουν μειωμένες ευκαιρίες και κίνητρα για κοινωνική αλληλεπίδραση. Η μουσικοθεραπεία μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες για να αλληλεπιδρούν με τους συμμαθητές τους μέσα από μια κοινή εμπειρία. Ακόμα παρέχει ευκαιρίες για να αναπτύξουν σχέσεις με τους συνομηλίκους.