Γράφει η Στελίνα Αντουλινάκη,
Φοιτήτρια Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών
Κατά την πρώιμη εποχή του Χαλκού (3200 π.Χ.) στη διάρκεια της οποίας ο ελληνικός πολιτισμός είχε ως κύριο χαρακτηριστικό τη χρήση μετάλλων και ιδιαίτερα του χαλκού, για την κατασκευή εργαλείων όπλων και άλλων αντικειμένων,στα μικρά νησιά του Αιγαίου, που ονομάζονται Κυκλάδες αναπτύχθηκε ο λεγόμενος κυκλαδικός πολιτισμός. Το ήπιο κλίμα και η γεωγραφική θέση συνέλαβαν στην ανάπτυξη του. Αποτέλεσε έναν είδος γέφυρας ανάμεσα στην Ευρώπη και στην Ασία, την Ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη.
Από τον κυκλαδικό πολιτισμό δεν σώθηκαν γραπτά κείμενα.Τα περισσότερα στοιχεία εξάγονται από τα αρχαιολογικά ευρήματα όπως τα κεραμικά, τα μαρμάρινα σκεύη, τα ειδώλια και τα εργαλεία. Τα αντικείμενα αυτά προέρχονται από τις ανασκαφές σε νεκροταφεία, τα οποία βρίσκονταν συνήθως σε ομαλές πλαγιές λόφων και όχι μακριά από τη θάλασσα. Το χαρακτηριστικό δείγμα του πολιτισμού ήταν τα κυκλαδικά ειδώλια, δηλαδή τα αγαλματάκια από λευκό μάρμαρο. Η συχνή εναπόθεση τους σε τάφους δείχνουν τον θρησκευτικό τους χαρακτήρα, απεικονίζονται ανθρώπινες ανδρικές μορφές (κυνηγοί, μουσικοί) αλλά και γυναίκες συνήθως γυμνές, που είχαν σχέση με τη γονιμότητα και την αναπαραγωγή.
Εκτός από τα ειδώλια, που ήταν τα αρχαιότερα δείγματα μνημειακής γλυπτικής στην Ευρώπη, έχουν βρεθεί στο χώρο των Κυκλάδων και αρχαίοι οικισμοί όπως η Αγία Ειρήνη στην Κέα, η Φυλακωπή στη Μήλο, το Καστρί στη Σύρο. Ένας από τους σημαντικότερους όμως οικισμούς βρίσκεται στο Ακρωτήρι της Θήρας (Σαντορίνης), γνωστής από την ισχυρότατη έκρηξη του ηφαιστείου, που σημειώθηκε πριν από το 1500 π.Χ. Οι ανασκαφικές εργασίες ξεκίνησαν το 1960 από τον Σπύρο Μαρινάτο και συνεχίστηκαν μετά τον θάνατό του από τον αρχαιολόγο Χρήστο Ντούμα. Έτσι αναδείχθηκε μια μικρή πολιτεία που και σήμερα μας εντυπωσιάζει με τις λαμπρές τοιχογραφίες που σώθηκαν και τα μοναδικά στο είδος τους, για όλο το χώρο της ανατολικής Μεσογείου,αρχιτεκτονικά κατάλοιπα της.
Όσον αφορά τους Κυκλαδίτες, γνωρίζουμε πως ήταν άνθρωποι που ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με το εμπόριο, τη γεωργία και τη κτηνοτροφία.Η διατροφή τους περιελάμβανε δημητριακά, όσπρια, ελιές,φρούτα, καρπούς, ψάρια και θαλασσινά. Ήταν ψαράδες, κυνηγοί, αλλά και πολύ καλοί ναυτικοί.Με τα καράβια τους μπορούσαν να επικοινωνούν με τους άλλους λαούς και πολιτισμούς και να μεταφέρουν εμπορεύματα, ιδέες, γνώσεις και θρησκευτικές αντιλήψεις. Πληροφορίες για την θρησκεία τους δεν διαθέτουμε, ωστόσο από τα αντικείμενα που θάβονταν μαζί με τους νεκρούς στους τάφους καταλαβαίνουμε πως πίστευαν στη μεταθανάτια ζωή.
Το 1600 π.Χ. μεγάλος σεισμός κατέστρεψε τους κυκλαδικούς οικισμούς και έτσι οι Κυκλάδες πέρασαν στη σφαίρα επιρροής της Κρήτης, που τότε γνώριζε ιδιαίτερη ανάπτυξη. Μετά τη καταστροφή των μινωικών ανακτόρων όμως (1450 π.Χ.), κυριάρχησαν οι Μυκηναίοι, μεταδίδοντας στα νησιά τα δικά τους χαρακτηριστικά, πολιτισμού, τέχνης, θρησκείας και τεχνολογίας.