Μια μικρή πληροφορία άρκεσε για να ανακαλύψουμε τον πρώτο έλληνα επαγγελματία ηθοποιό του κινηματογράφου με λαμπρή καριέρα στο Χόλυγουντ στις αρχές του 20ου αιώνα. Εντελώς άγνωστο μέχρι σήμερα. Πρόκειται για τον Δημήτριο Ιωάννου Μήτσουρα.
Η πληροφορία έφτασε σε μας από τη μαρτυρία του πολυπράγμονα έλληνα μετανάστη στην Αμερική Θανάση Λυμπέρη, τις αναμνήσεις του οποίου είχε την πρόνοια να καταγράψει ο Φώντας Λάδης πριν αρκετά χρόνια και σήμερα ετοιμάζεται να εκδώσει σε βιβλίο.
Τμήμα της μαρτυρίας του Λυμπέρη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Ταχυδρόμος τη δεκαετία του 80 με τίτλο «Ένας Έλληνας στο Χόλυγουντ του 20». Εκεί ο Λυμπέρης αναφερόμενος στους έλληνες που συμμετείχαν, όπως αυτός, σε ταινίες του αμερικάνικου κινηματογράφου, λέει: «Από τους πρώτους έλληνες που έπαιξαν σε ταινίες του Χόλυγουντ ήταν ένας γέροντας από τον Πειραιά που λεγότανε Μήτσουρας». Τίποτα άλλο.
Ποιος ήταν αυτός ο Μήτσουρας; Το μόνο βιογραφικός στοιχείο που βρέθηκε είναι ότι γεννήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1877 στην Αθήνα ή στο Πειραιά, σύμφωνα με τον Θανάση Λυμπέρη. Άγνωστο πότε μετανάστευσε στην Αμερική. Τον εντοπίζουμε μόνο να υποβάλει αίτηση για την απόκτηση της αμερικάνικης υπηκοότητας το 1913.
Την εποχή εκείνη είναι ήδη ένας καθιερωμένος ηθοποιός του κινηματογράφου. Η πρώτη ταινία, που το όνομά του εμφανίζεται στο καστ των ηθοποιών, είναι «Ο έμπορος της Βενετίας» του 1912. Θα ακολουθήσουν πολλές.
Αν λάβουμε υπ όψιν ότι ήδη σε αυτή την ταινία έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, θα πρέπει να υπολογίσουμε ότι ξεκίνησε αρκετά νωρίτερα. Οι ταινίες του 1912, στις οποίες παίζει ο Μήτσουρας, έχουν παραχθεί από την εταιρία Thanhouser αλλά υπάρχει η πληροφορία ότι πριν από αυτήν είχε εργαστεί για την εταιρία American Eclair Company στο Fort Lee του Νιού Τζέρσεϊ. Η Eclair ξεκίνησε τη λειτουργία της τέλη του 1910, αρχές του 1911.
Επίσης δεν γνωρίζουμε αν χρησιμοποιούσε ψευδώνυμο. Πάντως είναι χαρακτηριστικό ότι στις πρώτες ταινίες καταγράφεται ως Mikhail Mitzoras ενώ μόνο στις τελευταίες χρησιμοποιεί το πήρες όνομα του, δηλαδή Demetrius Ioanis Mitsoras
Συνολικά τα ονόματα με τα οποία εμφανίζεται στους τίτλους των ταινιών είναι:
Demetrius Ioanis Mitsoras, D.J. Mitsoras, Demetrius Mitsoras, Mikhail Mitzoras, Demetrius Mitsoris, Demetrio Mitsoras, Mikhail Mitsouras, D. Mitsoras.
Είναι εξαιρετικά δραστήριος την περίοδο 1913- 1925, με τριάντα ταινίες στο ενεργητικό του, ενώ στη συνέχεια υπάρχει ένα κενό 25 χρόνων, άγνωστο γιατί. Η τελευταία του ταινία πρέπει να είναι η Beneath the 12-Mile Reef, γυρισμένη το 1953. Μια ταινία σε σενάριο του διάσημου συμπατριώτη Άλμπερτ Ισαάκ Μπεζερίδη που αναφέρεται στους έλληνες σφουγγαράδες του Tampon Springs στην Καλιφόρνια.
Είναι άξιον απορίας το γεγονός ότι το όνομα του Δημήτρη Μήτσουρα δεν μνημονεύεται σε κανένα κείμενο ελληνοαμερικάνων, ιστορικών και δημοσιογράφων, για τους διάσημους συμπατριώτες τους, από όσα έχω δει μέχρι τώρα τουλάχιστον.
Και μόνο η παράθεση της φιλμογραφίας του Δημήτρη Μήτσουρα, αν και πρέπει να είναι ελλιπής, είναι αποκαλυπτική της έκτασης του έργου του.
ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΗΤΣΟΥΡΑ
- The Merchant of Venice, 1912, σκηνοθεσία Lucius Henderson
- Nicholas Nickleby, 1912 (Δείτε την ταινία εδώ. Ο Μήτσουρας στο ρόλο του Lenville )
- On the stroke of five, 1912
- Romance and duty, 1913
- The House in the Tree 1913
- Helen’s Stratagem, 1913
- A man’s awaking, 1913
- An accidental Clue, 1913
- Mrs Brown’s Burglar 191
- The thief and the book, 1914
- The stronger hand, 1914
- Jake’s Hoodoo 1914
- Helen’s stratagem, 1914
- The Tie That Binds, 1914
- It’s a Bear! 1914
- Salomy Jane, 1914, σκηνοθεσία William Nigh και Lucius Henderson,
- The Lilly of poverty flat, 1915
- The Woman Who Dared, 1916.
- Salvation Nell, 1915
- Mignon,1915, σκηνοθεσία William Nigh και Alexander E. Beyfuss.
- The passion flower, 1916
- The dead line, 1917, σκηνοθεσίαGeorge A. Middleton,
- When a Man Rides Alone, 1918, σκηνοθεσία Henry King,
- The Amazing Impostor, 1919, σκηνοθεσίαLloyd Ingraham
- Just Squaw, 1919, σκηνοθεσίαGeorge A. Middleton
- The Challenge of the law, 1920, σκηνοθεσία Scott Dunlap
- Flame of Hellgate, 1920, σκηνοθεσία George A. Middleton
- The radio king, serial, 1922
- Golden Dreams, 1922
- Rose of Paris, 1924
- Racing Luck, σκηνοθεσία Herman Reymaker, 1924
- The man in blue, direction Edward Laemmle, 1925
- Beneath the 12-Mile Reef, 1953, Σκηνοθεσία Robert D. Webb, Σενάριο I. Bezzerides