«Σώστε τα παιδιά!»:
Η ελληνική προσφυγική κρίση του 1922
και οι διεθνείς ανθρωπιστικές εκστρατείες ενημέρωσης
ήταν το θέμα της ομιλίας του Δημήτρη Καμούζη, ερευνητή του ΚΜΣ, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του κύκλου ομιλιών με θέμα: «Πτυχές της εγκατάστασης των Μικρασιατών προσφύγων στην Ελλάδα», την Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2019 στην αίθουσα του Π.Π.Ι.Ε.Δ. Οι εκδηλώσεις διοργανώνονται από το Παγκόσμιο Πολιτιστικό Ίδρυμα Ελληνισμού της Διασποράς και το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.
Η τραγικότερη συνέπεια της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922 ήταν αναμφίβολα ο ξεριζωμός περίπου 1.300.000 Ελλήνων της Μικράς Ασίας, ο οποίος αποτέλεσε ουσιαστικά την πρώτη μεγάλη προσφυγική ανθρωπιστική κρίση του εικοστού αιώνα. Όταν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες ήρθαν στην Ελλάδα, η χώρα ήταν πολιτικά διχασμένη, οικονομικά κατεστραμμένη και πρακτικά ανίκανη να αντιμετωπίσει τα ανυπέρβλητα προβλήματα της διατροφής, της στέγασης και της παροχής άμεσης ιατρικής βοήθειας σε αυτόν τον μαζικά εκτοπισμένο πληθυσμό.
Σκοπός της συγκεκριμένης παρουσίασης ήταν να αναδείξει μια σημαντική και σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη πτυχή αυτής της πρώτης δύσκολης φάσης της προσφυγικής αποκατάστασης και εγκατάστασης, την αρωγή των δυτικών ανθρωπιστικών οργανώσεων – κυρίως των αμερικανικών American Red Cross και Near East Relief Committee και της βρετανικής Save the Children Fund – προς τα άπορα, άρρωστα, υποσιτισμένα και σε πολλές περιπτώσεις ορφανά και ασυνόδευτα παιδιά που είχαν καταφθάσει από τη Μικρά Ασία. Στο πλαίσιο αυτό η ομιλία εξέτασε και αξιολόγησε τα αποτελέσματα των εκστρατειών ενημέρωσης αυτών των οργανισμών που είχαν ως σκοπό την επίσημη αναγνώριση του βίαιου εκτοπισμού από τη Μικρά Ασία ως διεθνούς ανθρωπιστικής κρίσης και την ευαισθητοποίηση της αμερικανικής και βρετανικής κοινωνίας για τη συγκέντρωση και αποστολή οικονομικής, υλικής και ιατροφαρμακευτικής βοήθειας.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις εκθέσεις των εκπροσώπων των ανθρωπιστικών οργανώσεων στην Ελλάδα αναφορικά με τα προβλήματα – τόσο επιβίωσης, όσο και αποδοχής από την τοπική κοινωνία – που αντιμετώπιζαν οι ανήλικοι πρόσφυγες και οι μητέρες τους, καθώς και στη χρήση της φωτογραφίας και των έντυπων μέσων που επιστρατεύθηκαν για να μεταφέρουν τον «πόνο των άλλων» σε ένα δυτικό κοινό και για να δώσουν μορφή και νόημα στην ανθρώπινη ανάγκη, καθιστώντας την κατανοητή, επείγουσα και αιτία διεθνούς παρέμβασης και αρωγής. Συγχρόνως σε ένα δεύτερο επίπεδο η παρουσίαση αποπειράθηκε να συσχετίσει τα γεγονότα του παρελθόντος με τησύγχρονη πραγματικότητα εστιάζοντας στο προσφυγικό ζήτημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.
Το κοινό που παρακολούθησε την ομιλία είχε την ευκαιρία να ξεναγηθεί και στην έκθεση φωτογραφιών του ΚΜΣ που άνοιξε την Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου 2019. Την ίδια ημέρα των εγκαινίων ακολούθησε μουσικό πρόγραμμα με τραγούδια από τη Μικρά Ασία από τους BARCO που ενθουσίασε το κοινό που παρευρέθηκε.
