Η διαθεσιμότητα του fast–food καθιστά ιδιαίτερα δύσκολο για τους ανθρώπους να διατηρήσουν το βάρος τους. Γίνονται πιο επιρρεπείς στους διατροφικούς πειρασμούς που βρίσκουν καθημερινά γύρω τους, κι έτσι οδηγούνται στην υπερφαγία αλλά και στο να τρώνε από λαιμαργία, ανεξάρτητα από την πραγματική ανάγκη για φαγητό. Παρακάτω παρατίθενται μερικοί από τους παράγοντες που δυσκολεύουν την τήρηση ενός υγιούς και ισορροπημένου διαιτολογίου.
- “Ίχνη” ύπαρξης φαγητού
Παραδείγματος χάρη οι μυρωδιές! Περνώντας έξω από ένα φούρνο μυρίζουμε τσουρέκι να ψήνεται και μόλις έχουμε ολοκληρώσει το γεύμα μας. Αυτόματα δημιουργείται η ανάγκη να το γευτούμε, ακόμη κι αν δεν πεινάμε. Ερευνητικά έχει βρεθεί ότι, η παρατεταμένη και επαναλαμβανόμενη έκθεση σε ενδείξεις ύπαρξης φαγητού , φαίνεται πώς βοηθά στο να εξαλειφθεί η σύνδεση αυτή που υπάρχει στο μυαλό μας.
- Το φαγητό ως επιβράβευση
Όταν έχει προηγηθεί μια δύσκολη εργασία, π.χ ένα διαγώνισμα, μία συνέντευξη, ή ο,τιδήποτε άλλο μας έχει στρεσάρει, επιτρέπουμε στον εαυτό μας να κάνει μία παρασπονδία, η οποία, όχι μόνο έχει δικαιολογία για το λόγο που έχει συμβεί, αλλά προσφέρει και μεγαλύτερη ευχαρίστηση. Καλό θα είναι τέτοιου είδους συμπεριφορές να αποφεύγονται από όσους προσπαθούν να ακολουθήσουν κάποιο διατροφικό πρόγραμμα, διότι έτσι εγκαταλείπεται σιγά σιγά ο απαραίτητος αυτοέλεγχος για την επίτευξη του στόχου.
- “Με πήρε η κατηφόρα”
Εάν φάμε ένα κομμάτι από κάποιο φαγητό το οποίο δεν επιτρέπεται στο διατροφικό πρόγραμμα που ακολουθούμε, δημιουργείται η σκέψη ότι η δίαιτα καταστράφηκε. Αυτό αυτόματα, δημιουργεί το φαινόμενο της χιονοστιβάδας, καθώς, ΄΄αφού χάλασε μία φορά η δίαιτα ας απολαύσω ότι μου έχει λείψει’’. Αυτό απαλλάσσει από τυχόν τύψεις τη συμπεριφορά, και δημιουργεί ένα όμορφο και παράλληλα καταστροφικό πέπλο σε ότι προσπάθεια έχει γίνει έως εκείνη τη στιγμή.
- Παρορμητικότητα
Όσο μεγαλύτερη είναι η δυνατότητα ενός ατόμου να αναβάλλει μία απόλαυση, τόσο περισσότερο φαίνεται πως στοχάζεται πριν πάρει μία απόφαση, παρά δρα παρορμητικά. Η μείωση της καθυστέρησης μιας απόλαυσης, σχετίζεται με επιλογές πρόχειρου φαγητού (συνήθως είναι γλυκό ή τηγανητό). Η τεχνική της σκέψης στο μέλλον, βοηθά το άτομο να εστιάσει στον στόχο του περισσότερο, και όχι στην άμεση απόλαυση που θα του δώσει στιγμιαία ένα φαγητό.
- Υπέρμετρη αυτοπεποίθηση
Πολύ συχνά ένα λάθος που κάνουν τα άτομα σε δίαιτα, είναι να μη μπορούν να αξιολογήσουν τη δυνατότητά τους να αντισταθούν σε έναν πειρασμό όταν αυτός εμφανιστεί. Η σκέψη, για παράδειγμα, γίνεται όταν δεν υπάρχει το αίσθημα της πείνας, και η πίστη ότι δεν υπάρχει περίπτωση να αγγίξουν ‘’πειρασμό’’, να είναι απολύτως γνήσια την ώρα που λέγεται. Τι γίνεται όμως όταν έρθει η στιγμή της πείνας κι ένα burger φαίνεται εύκολη κι απολαυστική λύση; Η υπέρμετρη αυτοπεποίθηση, ότι μπορούν δλδ να αντισταθούν σε κάτι τόσο απολαυστικό, τους κάνει να εκτίθενται σε πειρασμούς περισσότερο απ’ όσο μπορούν να διαχειριστούν. Για αντίστοιχο λόγο, στα προγράμματα απεξάρτησης, ατόμων εθισμένων στα ναρκωτικά, δίνεται η οδηγία να έχουν plan b σε περιπτώσεις όπου το ρίσκο στο να υποτροπιάσουν είναι υψηλό (π.χ. διαπροσωπικές συγκρούσεις που δημιουργούν δυσάρεστα συναισθήματα κι οι επερχόμενες σκέψεις ότι με τη χρήση αυτά θα φύγουν).
Επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι το φαγητό που χρησιμοποιείται από παχύσαρκους ανθρώπους δεν αποσκοπεί στην απόλαυση καθεαυτή, αλλά στη μείωση δύσφορων συναισθημάτων όπως στρες, βαρεμάρα, μοναξιά. Οι άνθρωποι που ενδιαφέρονται να χάσουν κιλά, και να διατηρήσουν το βάρος του σώματός τους σε φυσιολογικά επίπεδα θα ήταν σημαντικό να έχουν τη βοήθεια ειδικού ψυχικής υγείας. Σκοπός του ψυχολόγου είναι να εκπαιδεύσει το άτομο στα λάθη που γίνονται στη σκέψη, τα οποία αυξάνουν τις μη επιθυμητές συμπεριφορές (αυτές δλδ που οδηγούν στην αύξηση βάρους). Με τον τρόπο αυτό, όπως ακριβώς μαθαίνει τι πρέπει να τρώει και τι να αποφεύγει, έτσι γίνεται γνώστης και για το ποιες συμπεριφορές βοηθούν σε αυτό και ποιες όχι.
