Η Αυτοδιοίκηση της χώρας, ως το μεγαλύτερο θύμα της δημοσιονομικής κρίσης, έχει απόλυτη ανάγκη διασφάλισης της οικονομικής της επιβίωσης αφενός και συμμετοχής της στο νέο ΕΣΠΑ 2014-2020 αφετέρου, καθώς δεν είναι δυνατόν να υπάρξει εθνική ανάπτυξη, αν δεν υπάρχει τοπική ανάπτυξη, αλλά γιατί το νέο ΕΣΠΑ προβάλλει ως η μόνη βασική χρηματοδοτική πηγή για επενδύσεις στους δήμους.
Αυτή τη διαπίστωση υπογράμμισε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και της Επιτροπής ΕΣΠΑ Γιώργος Πατούλης κατά την προσυνεδριακή εκδήλωση στο Ηράκλειο σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κρήτης, ενόψει του τακτικού συνεδρίου της ΚΕΔΕ, στην ομιλία του στην ενότητα συζήτησης που αφορούσε τη συμμετοχή των δήμων στο νέο ΕΣΠΑ 2014-2020.
«Όλοι γνωρίζουμε ότι το μεγαλύτερο θύμα της δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας είναι η Τοπική Αυτοδιοίκησης, σημείωσε. Η δραματική μείωση των εσόδων της προέρχεται από την πρωτόγνωρη περικοπή των κρατικών επιχορηγήσεων, σε ποσοστό ως 65%, αλλά και από τη μείωση των ιδίων εσόδων της λόγω του περιορισμού της φοροδοτικής ικανότητας των πολιτών.
Όταν σήμερα μιλάμε για επίτευξη του μεγάλου εθνικού στόχου που είναι η δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων, πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτό οφείλεται κυρίως στην Αυτοδιοίκηση» είπε και πρόσθεσε:
« Παράλληλα, εξαιτίας της κρίσης, η ζήτηση για υπηρεσίες κοινωνικής στήριξης και αλληλεγγύης αυξήθηκε, με αποτέλεσμα να αυξηθούν και οι ανάγκες για παραπέρα αύξηση των δαπανών μας. Ιδιαίτερα μετά τη μείωση του κοινωνικού ρόλου του κεντρικού κράτους, οι πολίτες στρέφονται σε μας, έχουν ως αποκλειστικό στήριγμα τους την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Πώς θα μπορέσει όμως αυτή να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις τους, με μειωμένα έσοδα και με το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης να επιβάλλει ισοσκελισμένους δημοτικούς προϋπολογισμούς; Αρκεί να αναφέρω δύο στοιχεία :
α) Το 2009 η ΣΑΤΑ στους Δήμους ανήλθε σε 1.107 εκατ. €. Το 2014 δεν ξεπέρασε τα 180 εκατ. € και για το 2015 προβλέπεται ποσό περίπου 130 εκατ. €.
β) Στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2015–2018, που αποτελεί νόμο του κράτους και δεν γνωρίζουμε πώς θα τροποποιηθεί από τη νέα Ελληνική Κυβέρνηση, το «εθνικό σκέλος» του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων ανέρχεται σε 700 εκατ. € ετησίως και θα καλύπτει τις ανάγκες χρηματοδότησης όλης της κεντρικής και της γενικής κυβέρνησης.
Επομένως, η δύσκολη οικονομική συγκυρία επιβάλλει σε όλους τους Δήμους να αναζητήσουν εναλλακτικές ή συμπληρωματικές λύσεις χρηματοδότησης.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση χρειάζεται να πραγματοποιήσει επενδύσεις και το νέο ΕΣΠΑ 2014–2020 προβάλλει ως η μόνη βασική χρηματοδοτική πηγή», τόνισε .
Ο κ. Πατούλης επισήμανε επίσης το γεγονός το νέο ΕΣΠΑ σχεδιάστηκε άκρως συγκεντρωτικά, χωρίς να γίνει αποδεκτή καμία πρόταση της ΚΕΔΕ.
Υπογράμμισε δε ότι για το σύνολο των δήμων θα υπάρξουν ανάγκες προσαρμογής, για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις, ενώ για μία μεγάλη κατηγορία όμως δήμων και κυρίως τους μικρούς, ορεινούς και νησιώτικους δήμους που δεν διαθέτουν το κατάλληλο τεχνικό και επιστημονικό προσωπικό, υπάρχει πολύ μεγάλος κίνδυνος ουσιαστικού αποκλεισμού τους από το ΕΣΠΑ.
«Για όλα τα παραπάνω, είπε ο κ. Πατούλης, προτείνουμε :
- να ξεκινήσει άμεσα η εφαρμογή «εμπροσθοβαρών έργων», στα οποία να περιλαμβάνονται τα έργα που στηρίζουν την τοπική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.
- την άμεση επικαιροποίηση του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου του Αναπτυξιακού Προγραμματισμού .
- Η επικαιροποίηση είναι απαραίτητο να κατοχυρώνει, στο πλαίσιο της πυραμίδας του εθνικού – περιφερειακού – τοπικού αναπτυξιακού προγραμματισμού, μαζί με την αποκέντρωση, την επικουρικότητα και τη συνέργεια των προγραμματικών επιπέδων, τη συνταγματικά προβλεπόμενη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια των Δήμων απέναντι στις Περιφέρειες, καθώς και των δύο βαθμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης απέναντι στην Κεντρική και την Αποκεντρωμένη Δημόσια Διοίκηση».
Παπαστεργίου
Η καινοτομία, η εύκολη πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης και η στήριξη της επιχειρηματικότητας, αποτελούν τα τρία βασικά συστατικά στοιχεία τα οποία θα επιτρέψουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση α΄ βαθμού να συμβάλει καθοριστικά στην ανάπτυξη και την τοπική επιχειρηματικότητα. Στην σχετική εισήγηση του ο δήμαρχος Τρικκαίων και πρόεδρος της Επιτροπής Ανάπτυξης και Υποστήριξης της Επιχειρηματικότητας Δημήτρης Παπαστεργίου υπογράμμισε ότι είναι επιτακτική μία ξεκάθαρη διαβαθμικότητα στις αρμοδιότητες προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα επικοινωνίας και επικάλυψης.
Αναφερόμενος στο θέμα της καινοτομίας τόνισε ότι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την ΕΕ συνίσταται στη μετατροπή των ευρωπαϊκών πόλεων σε έξυπνους και βιώσιμους τόπους διαβίωσης. Προς την κατεύθυνση αυτή η επιτροπή αναλαμβάνει πρωτοβουλία μέσω του προγράμματος «Ορίζοντες 2020″ για μία ευρωπαϊκή σύμπραξη καινοτομίας με στόχο την κοινή αξιοποίηση πόρων. Στη συνέχεια ανέφερε μια σειρά από παραδείγματα καινοτόμων δράσεων που μπορούν να αναπτυχθούν από τους δήμους. Μεταξύ αυτών είναι δράσεις όπως:
Παραδείγματα καινοτομίας
– Αισθητήρες (sensors) μέτρησης περιβαλλοντικών ρίπων και Η/Μ ακτινοβολίας , προστασίας από ακραία καιρικά φαινόμενα – Πολιτική προστασία (Santander, Hong Kong)
– Ευρυζωνικό δίκτυο οπτικών ινών στο σπίτι (FTTH) (πολλά παραδείγματα.
– Έξυπνη διαχείριση στάθμευσης με υπόγειους αισθητήτες (Μελβούρνη)
– Δίκτυο ευφυών μεταφορών και έξυπνων φαναριών κυκλοφορίας (πολλές περιπτώσεις)
– Έξυπνες λύσεις κάδων απορριμμάτων (Λονδίνο)
– Έξυπνα συστήματα οδοφωτισμού (πολλές περιπτώσεις).
– Δίκτυα τηλε-πρόνοιας, τηλε-ιατρικής – eHealth (πολλές περιπτώσεις), Προσβασιμότητα ηλικιωμένων σε πληροφορίες και υπηρεσίες (Tokyo).
– City branding κ.α.
Για να μπορέσουν να υλοποιηθούν οι στόχοι αυτοί θα πρέπει να γίνει αναζήτηση και προετοιμασία χρηματοδοτικών εργαλείων που μπορούν να βοηθήσουν τους δήμους και τις κοινωνίες να πάνε μπροστά. Στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας, θα πρέπει να βρίσκονται στόχοι όπως η τακτοποίηση μεγάλων πολεοδομικών ζητημάτων που αφορούν σε χρήσεις γης, ζώνες οικιστικού ελέγχου, τοπικά χωρικά και άλλα σχέδια που λιμνάζουν εδώ και χρόνια σε πολεοδομικά γραφεία Δήμων και υπουργείων. Προς την κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον για τις υφιστάμενες επιχειρήσεις.
«Η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να γίνει η γέφυρα» και ο κύριος πόλος για την προσέλκυση και διευκόλυνση της πραγματοποίησης ιδιωτικών επενδύσεων» σημείωσε ο κ. Παπαστεργίου δίνοντας έμφαση στην υποστήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας με δημιουργία γραφείου Υποστήριξης Νέων Επιχειρηματιών, σε επίπεδο Δήμου και ίδρυση Θερμοκοιτίδας Νεοφυών Επιχειρήσεων (start up) για τη φιλοξενία καινοτόμων επιχειρήσεων, που θα αξιοποιούν το τοπικό παραγωγικό δυναμικό.
