Tης ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΑΔΟΥ καθηγήτριας, διδάκτορος Πολιτικής Επικοινωνίας [email protected]

Ποια είναι τα αόρατα νησιά; Οι αθέατες όψεις του πραγματικού, οι αθέατες όψεις των άλλων, των εαυτών μας, αλλά και οι αθέατες όψεις του χρόνου, που άλλοτε σκεπάζει και άλλοτε αποκαλύπτει η πάχνη του.

Αυτό ήταν το θέμα, με το οποίο η Ομάδα «Ορίζοντας Γεγονότων» ταξίδεψε το καλοκαίρι στα νησιά, ολοκληρώνοντας το οδοιπορικό της τη βδομάδα αυτή στη Σύρο με έργα ζωγραφικής, video εγκαταστάσεις, θεατρικά κείμενα, αλλά και δράσεις με τη μορφή παρέμβασης-διαμαρτυρίας ενάντια στο νόμο για τους αιγιαλούς με εφήμερα έργα τοπίου/land art, ως αποχαιρετισμό στις ελεύθερες παραλίες. Η όλη δράση παρουσιάζεται παράλληλα από 19.9 έως 21.11 στο Storefront for Art & Architecture, Νέα Υόρκη (διότι και το Μανχάταν νησί είναι), στο πλαίσιο του project «Μικρογεωγραφίες», που επιμελήθηκε από την Ελλάδα η Χαρίκλεια Χάρη.

«Ανεπίδεκτη διόρθωσης» ονομάζεται το θεατρικό αφιέρωμα στη μνήμη της Αννα Πολιτκόφσκαγια. Με αυτό τον τίτλο ο Στέφανο Μασίνι παρουσίασε το 2007 ένα θεατρικό έργο βασισμένο σε γραπτά, συνεντεύξεις και άλλα κείμενα που αφορούσαν τη Ρωσίδα δημοσιογράφο Αννα Πολιτκόφσκαγια, η οποία ειδικευόταν σε θέματα διαφθοράς και καταπάτησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων και η οποία δολοφονήθηκε το 2006 σε ηλικία 48 ετών. Το έργο, που διασκευάστηκε για τη μεγάλη οθόνη από τον Felipe Cappa (2009), παίζεται πρώτη φορά στην Ελλάδα στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων, σε μετάφραση του Δ. Αλεξάκη, σκηνοθεσία του Μιχάλη Κοιλάκου και με πρωταγωνίστρια την Τάνια Παλαιολόγου.

Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά η πολυδραστική ομάδα τέχνης Fabrica Athens και ο Τεχνοχώρος Φάμπρικα διοργάνωσαν το 2ο Φεστιβάλ Χειροποίητου και Ανακυκλώσιμου Θεάτρου. Με παραστάσεις και καλλιτέχνες από το χώρο του θεάτρου, της performance, με ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, με σεμινάρια χορού, θεάτρου, με video dance, με εργαστήρια για παιδιά, με εικαστικούς, φωτογράφους, χειροτέχνες. Το φεστιβάλ θα ρίξει την αυλαία σήμερα.

Ξεκινήσαμε σήμερα το άρθρο μας κάπως ανορθόδοξα και με αναφορά σε κάποιες (μόνο) εκδηλώσεις πολιτισμού από τις πολλές (ευτυχώς, ακόμη) που συμβαίνουν στον τόπο μας και που στηρίζονται αποκλειστικά στο μεράκι και στην τρέλα καλλιτεχνών, που κόντρα στις αντίξοες οικονομικές συνθήκες των καιρών αυτοί συνεχίζουν να εμπνέονται και να δημιουργούν σχεδόν αθέατα…

Στον αντίποδα αυτών των προσπαθειών έχουμε τις προβεβλημένες δουλειές της εγχώριας και ξένης showbiz και τις υπερπροβεβλημένες του φαραωνικού σε μέγεθος (βλ. υπόγεια όπερά του μέσα στο Πάρκο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων!) και φιλοσοφία Μεγάρου Μουσικής. Αναντίστοιχου εκ της γενέσεώς του με τις πολιτιστικές ανάγκες της χώρας, έργο του ιδρυτή του συγκροτήματος ΔΟΛ, Χρήστου Λαμπράκη. Και ώς εδώ καλά. Δεν είναι επιλήψιμο κάποιοι να φαντασιώνονται τις πολιτιστικές προτεραιότητες αυτού του τόπου ωσάν να επρόκειτο για την Αυστρία και να επενδύουν στην κλασική παιδεία (από London Symphony Orchestra μέχρι… Γ. Πάριο), αρκεί να τις χρηματοδοτούν κιόλας. Οπως κάνει για παράδειγμα η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, χωρίς κρατικές επιχορηγήσεις και επιβάρυνση του ελληνικού Δημοσίου. Μία προσπάθεια, που μας έχει συστήσει ορισμένες από τις καλύτερες παραστάσεις θεάτρου και χορού τελευταία (π.χ. του William Kentridge), αλλά και με διάφορες άλλες δράσεις, όπως τα εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές και ενήλικους… Μία προσπάθεια που δεν καταπάτησε ελεύθερους χώρους για να στηθεί, μια «αμερικανιά», όπως τη χαρακτήρισαν ορισμένοι, που όμως μας αρέσει, γιατί δεν κλέβει από το παγκάρι του φτωχού για ν’ ανάψει τη λαμπάδα της ματαιοδοξίας του πλουσίου, όπως η αντίστοιχη «ευρωπενιά» του Μεγάρου Μουσικής, ή αλλιώς «Παρθενώνα της σύγχρονης Ελλάδος», όπως το είχε αποκαλέσει η σύγχρονη «Καρυάτις του χρυσού αιώνα του Παπανδρέου», Δήμητρα Λιάνη…

Η οποία «λαμπάδα», ειρήσθω εν παρόδω, στοίχισε για το διάστημα 1999-2011 στο ελληνικό Δημόσιο το ποσόν μόλις των… 287.291.456 ευρώ, σύμφωνα με έγγραφο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Επενδύσεων – ΕΣΠΑ, το οποίο διαβιβάστηκε στη Βουλή! Και η οποία Βουλή, διά της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που της διασφαλίζει η συγκυβέρνηση, φρόντισε πάραυτα για τη διαγραφή των χρεών του Μεγάρου Μουσικής για δάνεια που είχε λάβει το τελευταίο με εγγυητή το ελληνικό Δημόσιο, μολονότι ήταν ένα αυτοδιοικούμενο Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, οικονομικά αυτόνομο, που όφειλε να διασφαλίζει τους αναγκαίους πόρους για τη λειτουργία και την επιβίωσή του!

«Τι είναι το Μέγαρο για να κλείσει, κατάστημα ψιλικών ειδών;», αναρωτήθηκε σε σχετικό ρεπορτάζ της «Καθημερινής» ο διάσημος βιολονίστας και μαέστρος Λεωνίδας Καβάκος. Οχι, αυτό είναι το δράμα, ότι ήταν χονδρεμπόριο. Και σε αυτό τον τόπο ως γνωστόν το μάρμαρο το πληρώνουν πάντα οι ψιλικατζήδες, που μπορεί να κλείσει το ψιλικατζίδικο από το οποίο τάιζαν την οικογένειά τους, μπορεί να κλείσει το σχολείο που πήγαιναν τα παιδιά τους, μπορεί να κλείσει το νοσοκομείο όπου νοσηλεύονταν, αλλά ευτυχώς το Μέγαρο Μουσικής θα παραμείνει ανοικτό για να ικανοποιεί τις αισθητικές επιλογές αυτών που το δημιούργησαν μαζί με τα χρέη του. Εξάλλου όλοι οι «μεγάλοι πολιτισμοί» στην ιστορία της ανθρωπότητας έτσι πορεύθηκαν. Οπως οι Φαραώ, για παράδειγμα, με τις πυραμίδες. Ή έχει αλλάξει κάτι νομίζεις από την εποχή της γαλέρας;