«Αφηγούμενος την ιστορία του στο “ντιβάνι” της ψυχοθεραπείας, ο σύγχρονος άνδρας μοιάζει να κουβαλά ασυνείδητα τη δαιδαλώδη ιστορία της Ελλάδας στις πλάτες του».
Την ταυτότητα του έλληνα άνδρα πραγματεύεται η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια Ελισάβετ Μπαρμπαλιού στο βιβλίο της «Η επιστροφή του άνδρα. Λύνοντας τη σιωπή αιώνων», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Πεδίο».
Πρόκειται για ένα άκρως ενδιαφέρον βιβλίο, που απαντά σε πολλά ερωτήματα γύρω από τον σύγχρονο άνδρα – από τις υπαρξιακές αγωνίες του μέχρι τους στερεότυπους ρόλους του. Στις σελίδες του πολλοί αναγνώστες θα αναγνωρίσουν δικούς τους προβληματισμούς και δικές τους απορίες. Αναζητώντας τα ιδιαίτερα στοιχεία του Έλληνα άνδρα, η συγγραφέας, εκτός από το υλικό που αντλεί από την πολύχρονη επαγγελματική εμπειρία της στις θεραπευτικές συνεδρίες με εκατοντάδες άνδρες, ανέτρεξε στο απώτερο παρελθόν. Μελέτησε τα αρχέτυπα και τους συμβολισμούς της ανδρικής ύπαρξης στους μύθους και στα έπη. Διερεύνησε ηρωικές και μυθικές μορφές ανδρών της αρχαίας Ελλάδας που άφησαν τα χνάρια τους ως ηρωικά πρότυπα. Αναζήτησε υλικό στη λαϊκή παράδοση, στους θρύλους, στην ποίηση, στη λογοτεχνία και στα τραγούδια, στις ιστορικές πηγές αλλά και στις σύγχρονες επιστημονικές μελέτες. Καθώς ερευνούσε την πορεία του έλληνα άνδρα, έβλεπε να αναδύονται στοιχεία που μαρτυρούν ότι η σημερινή εικόνα του μοιάζει να είναι αποτέλεσμα μιας μακράς εξελικτικής διαδικασίας μέσα στον χρόνο.
«Ο ίδιος είναι φορέας όλων εκείνων των στοιχείων που υφαίνουν τον πολιτισμό και του προσδίδουν ταυτότητα», αναφέρει η συγγραφέας. Σύμφωνα με την ίδια, ο έλληνας άνδρας έδινε επί αιώνες το στίγμα του μέσα από τη σιωπή και την απουσία του – ως πολεμιστής στη μάχη, ως ναυτικός στη θάλασσα, ως μετανάστης σε άγνωστους τόπους, ως σκληρά εργαζόμενος στους σύγχρονους καιρούς. Υφαίνοντας την ατομική του ταυτότητα με την ιστορία, την παράδοση και τις κυρίαρχες γεωγραφικές και κοινωνικές συνθήκες διαβίωσής του, ο έλληνας άνδρας διαμορφώθηκε σε έναν άνθρωπο σκληρό, δυνατό και ανθεκτικό, που χρειάστηκε να καταπνίξει τις ευαισθησίες και τις αδυναμίες του. Αλλά και ο γιος του μεγάλωνε χωρίς την ουσιαστική συμβολή του πατέρα στη ζωή του, φτάνοντας σήμερα, στον 21ο αιώνα, να κινείται πάνω στα χνάρια των προγόνων του και παράλληλα να προσπαθεί να απεγκλωβιστεί από τον φαύλο κύκλο των στερεότυπων ρόλων.
Το βιβλίο επιχειρεί να αναδείξει τις αθέατες και εν πολλοίς παρεξηγημένες πλευρές του σύγχρονου άνδρα, που τον καταδικάζουν σε συναισθηματική απομόνωση και μοναξιά. Ο άνδρας σήμερα λύνει τη σιωπή αιώνων και ανοίγει την ψυχή του, αποκαλύπτοντας τις πιο μύχιες σκέψεις του στη θεραπευτική διαδικασία. Σαν σύγχρονος Οδυσσέας επιστρέφει στον «οίκο» του και διαμορφώνει σταδιακά μια νέα ταυτότητα.
«Το άκρως ενδιαφέρον δοκίμιο της Ελισάβετ Μπαρμπαλιού, ευανάγνωστο κι από τον ελάχιστα μυημένο στην επιστήμη της ψυχολογίας, έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο κενό στις μελέτες των gender studies διεθνώς και στον τόπο μας. Με ύφος γλαφυρό, μας ξεναγεί, με συντομία αξιοζήλευτη, από το απώτατο παρελθόν ως την άυλη ψηφιακή δικτύωση της εποχής μας, στην αντιφατική φύση του «υποταγμένου-εξεγερμένου» (όπως επιγραμματικά τη συνοψίζει) “έλληνα άνδρα”. Με αντλημένες από την επαγγελματική εμπειρία της «ζωντανές» περιπτώσεις ανδρών που αναζήτησαν λύσεις στα προσωπικά και οικογενειακά τους αδιέξοδα, και στηριγμένο σε μια πλούσια διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία, η συγγραφέας καταφέρνει εκείνο στο οποίο αποτυγχάνουν οι ομότεχνες του φύλου της: να μη γράφει ως φεμινίστρια, αλλά ως ανατόμος μιας, εν πολλοίς ακόμα ανεξερεύνητης, σχέσης πατέρα-γιου στην εποχή μας».
Βασίλης Βασιλικός, συγγραφέας
«Το όμορφο και κατανοητό γράψιμο ενός ανθρώπου που έχει μάθει να ακούει τον πόνο και τις δυσκολίες στις σχέσεις των άλλων, αλλά και να τους απευθύνεται με τρόπο που μπορεί να μιλήσει μέσα τους, συνιστά πολύτιμο χάρισμα της συγγραφέως. Αυτό κάνει το βιβλίο ευανάγνωστο ακόμα και σε μη εξοικειωμένους με τις θεραπευτικές έννοιες αναγνώστες. Επιπλέον, η πολυεπίπεδη και πολυεστιακή συνθετική του προσέγγιση μπορεί να βοηθήσει
ιδιαίτερα τους ειδικούς των κοινωνικών και ανθρωπιστικών σπουδών, τα στελέχη προαγωγής υγείας και πρόληψης, και τους θεραπευτές, ανεξάρτητα από την προσέγγιση που ακολουθούν».
Διονύσης Σακκάς, ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, πρόεδρος ΕΛΕΣΥΘ
Η Ελισάβετ Μπαρμπαλιού είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, πρόεδρος και επιστημονική υπεύθυνη του ΚΕΣΥΨΕ (Κέντρο Συστημικής Ψυχοθεραπείας και Έρευνας). Σπούδασε κλινική και εργασιακή ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Nanterre Paris X στο Παρίσι. Εκπαιδεύτηκε στη συμβουλευτική επαγγελματικού προσανατολισμού στην Académie des Versailles (Ακαδημία των Βερσαλλιών) καθώς και σε θέματα έρευνας στο INRP (Εθνικό Ινστιτούτο Παιδαγωγικής Έρευνας του Παρισιού). Ειδικεύτηκε στη συστημική και οικογενειακή ψυχοθεραπεία στο Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρωπίνων Σχέσεων. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά και έχει συμμετάσχει με παρουσιάσεις σε συνέδρια οικογενειακής θεραπείας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Διατηρεί μόνιμη στήλη για θέματα ψυχολογίας
στο περιοδικό γνώμης Κοινωνική Επιθεώρηση, ενώ περιστασιακά αρθρογραφεί και στον ημερήσιο Τύπο.
