Γράφει ο Γαλανάκης Γιώργος, ψυχολόγος
Ο καρκίνος θεωρείται πλέον η δεύτερη πιο θανατηφόρα νόσος, μετά τις καρδιακές παθήσεις, παγκοσμίως, με την κατάθλιψη να ευθύνεται για το 4,4% της συνολικής επιβάρυνσης της νόσου. Τα Χρόνια Ζωής Προσαρμοσμένα στην Αναπηρία (DALYs) για την κατάθλιψη στο εγγύς μέλλον, αναμένεται να ξεπεράσουν αυτά του καρκίνου και του HIV και βάσει ενός ισχυρού σώματος αποδείξεων, φαίνεται ότι η συνύπαρξη κατάθλιψης-καρκίνου (για συμπαγείς όγκους) κυμαίνεται από 20 εώς και 50%.
Οι ασθενείς με καρκίνο βιώνουν αρκετούς στρεσογόνους παράγοντες και συναισθηματική αναστάτωση. Ο φόβος του θανάτου, η διακοπή των σχεδίων ζωής, οι αλλαγές στους κοινωνικούς ρόλους και στον τρόπο ζωής, όλα αποτελούν σημαντικούς παράγοντες ψυχικής επιβάρυνσης.
Η κατάθλιψη έχει σημαντικό αντίκτυπο τόσο στην νοσηρότητα όσο και στην θνησιμότητα, μέσω ενός αριθμού διαφορετικών μηχανισμών:
- της περεταίρω επιδείνωσης της ποιότητας ζωής
- την αυξημένη ευαισθησία στον πόνο τις δυσκολίες
- στην παρακολούθηση της θεραπείας τις δυσκολίες
- στην επικοινωνία με τους φροντιστές, τους φίλους ακόμα και με την ίδια την οικογένεια
- την σημαντική επιβάρυνση των στενών συγγενών
- τον αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονίας τις μεγαλύτερες περιόδους νοσηλείας
- την μειωμένη προσδοκία επιβίωσης.
Παρά των σαφών επιπτώσεων της κατάθλιψης στους πάσχοντες από καρκίνο, η ίδια συνεχίζει να υποδιαγνώσκεται και να λαμβάνει ανεπαρκή διαχείριση. Οι λόγοι κυμαίνονται από την υποεκτίμηση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων από τους ιατρούς, την ευρεία παρουσία αυτών των συμπτωμάτων στο πλαίσιο του καρκίνου και την εμπλοκή τους με εκείνα που σχετίζονται με τον καρκίνο και την θεραπεία του. Η δυσκολία κάποιων ιατρών στην εξερεύνηση των συναισθηματικών συμπτωμάτων των ασθενών τους, αποτελεί έναν ακόμη λόγο. Τέλος και ιδιαίτερα για τα ελληξνικά δεδομένα, η άρνηση των ίδιων των πασχόντων να δεχτούν την κατάθλιψη, βάση του αρνητικού στίγματος που έχει εδώ και δεκαετίες δημιουργηθεί σχετικά με τις ψυχικές παθήσεις, δυσχεραίνει περεταίρω την κατάσταση.
Εν κατακλείδι, η κατάθλιψη φαίνεται να επιβαρύνει σημαντικά στο είδη μεγάλο πρόβλημα του να έχει κάποιος καρκίνο. Ο θεραπευτικός μηδενισμός όμως δεν δικαιολογείται πια. Η κατάθλιψη δεν είναι ούτε αναπόφευκτη (λόγο του καρκίνου) αλλά και επ’ ουδενί ανίατη.
Βιβλιογραφικές πηγές:
Dauchy, S., Dolbeault, S., & Reich, M. (2013). Depression in cancer patients. EJC SUPPLEMENTS II, 205-215.
Samit, P., Pankaj, K., & Bhatia, M.S. (2010). Depression in Cancer Patients: a Critical Review. Delhi Psychiatry Journal. Vol13, No2.
Massimo, P., & Massimo, B. (2007). Depression in cancer patients. Clinical Practice and Epidemiology in Mental Health.
