Γράφει η Στελίνα Αντουλινάκη,
Φοιτήτρια Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών
Η Κρήτη, το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας, ένας ξεχωριστός και μοναδικός τόπος διακρίνεται για τον απίστευτο φυσικό της πλούτο, την ιστορία, τον πολιτισμό και την παράδοση της. Οι διάσπαρτοι αρχαιολογικοί χώροι κατά μήκος του νησιού μαρτυρούν το ένδοξο παρελθόν. Η Φαιστός, η Γόρτυνα, τα Μάλια, η Ζάκρος, είναι μνημεία που αξίζει να επισκεφτεί κανείς. Ωστόσο, το Μινωικό ανάκτορο της Κνωσού είναι αυτό που κατέχει την εξέχουσα θέση.
Η Κνωσός, βρίσκεται 5 χιλιόμετρα νότια από την πόλη του Ηρακλείου, αναπτύσσεται πάνω στο ύψωμα της Κεφάλας μέσα σε ελιές, αμπέλια και κυπαρίσσια. Δίπλα της ρέει ο ποταμός Καίρατος (σημερινός Κατσαμπάς). Σύμφωνα με την παράδοση, εκεί έζησε ο βασιλιάς Μίνωας. Πολλοί μύθοι συνδέονται με το ανάκτορο, όπως ο λαβύρινθος (Μινώταυρος) και ο Δαίδαλος και ο Ίκαρος.
Η πόλη της Κνωσού, κατοικήθηκε από την 7η χιλιετία έως το 1350 π.Χ. Οι κάτοικοι από τροφοσυλλέκτες γίνονται παραγωγοί, ασχολούνται δηλαδή με την γεωργία και την κτηνοτροφία. Στην Εποχή του Χαλκού συνεχίζεται η ανάπτυξη του οικισμού και χτίζονται ανάκτορα που συνδέονται με πεδιάδες και έχουν πρόσβαση στη θάλασσα. Το 1700 π.Χ. όμως ο μεγάλος σεισμός στάθηκε η αιτία για την καταστροφή, οι εργασίες για την αποκατάσταση ξεκίνησαν αμέσως και αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη και την κατακόρυφη αύξηση του πληθυσμού (80.000 κάτοικοι). Το 1450 π.Χ. λόγω της έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης και της εγκατάστασης των Μυκηναίων, η Κνωσός υπέστη ζημιές και τα ανάκτορα καταστρέφονται και δεν ξαναφτιάχνονται! Η Κνωσός ξεχνιέται και παύει να κατοικείται.
Οι πρώτες ανασκαφές ξεκίνησαν από τον Ηρακλειώτη Μίνω Καλοκαιρινό το 1878, ο οποίος έφερε στο φως τα ερείπια του ανακτόρου στο σύνολο τους και κυρίως της δυτικής πτέρυγας (δυτικές αποθήκες) και βρήκε αρκετά μικροαντικείμενα όπως πίθοι. Την ανασκαφική δραστηριότητα συνέχισε ο Βρετανός Άρθουρ Έβανς την περίοδο 1900-1931 φέρνοντας στην επιφάνεια το ανάκτορο και προχωρώντας στην αναστήλωση αυτού.
Το κτιριακό συγκρότημα με τη τεράστια έκταση του (22.000 τ.μ.), την ποικιλία δομικών υλικών και το πλήθος χρωμάτων εμφανείς μέσα από τις θαυμάσιες τοιχογραφίες που διακοσμούσαν τα δωμάτια, φανερώνει έναν πρωτοποριακό πολιτισμό. Σήμερα η Κνωσός είναι για το Ηράκλειο και για ολόκληρη την Κρήτη ότι ο Παρθενώνας για την Αθήνα. Χιλιάδες τουρίστες από κάθε γωνιά της γης πηγαίνουν για να θαυμάσουν ότι έμεινε από τα περίφημα ανάκτορα και τα εξαίσια αρχαιολογικά ευρήματα.