Ενεργή Δημότισσα
Γενική Γραμματέας του Σωματείου Μαδυτίων “ Ο Ελλησπόντος”.
Η πόλη μας γιορτάζει φέτος τα 100 χρόνια της ίδρυσης της.
Τιμάει και δεν λησμονεί την ιστορική ταυτότητα της, που προέρχεται από τον Μικρασιατικό Ελληνισμό των αλησμόνητων πατρίδων μας.
Εκατοντάδες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας κατοίκησαν σε αυτό το ωραίο κομμάτι της Αττικής γης και ανάμεσα σε αυτούς ήταν και οι Μαδύτιοι της Ανατολικής Θράκης που ίδρυσαν την συνοικία της Νέας Μαδύτου.
Η Μάδυτος πόλη της Ανατολικής Θράκης και σημαντικό λιμάνι του Ελλησπόντου, είναι η προγονικη πατρίδα των Φιλαδελφειωτών Μαδυτίων.
Εκεί γεννήθηκαν και μεγάλωσαν οι πρόγονοί τους, μέχρι που αναγκάστηκαν να την εγκαταλείψουν μετά το 1915, οπότε βομβαρδίστηκε και καταστράφηκε, ολοσχερώς κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, από τις συμμαχικές δυνάμεις της ΑΝΤΑΝΤ, αφού ανήκε, όπως και τώρα στην τουρκική επικράτεια.
“Άρχισε γράφε πένα μου
με μιλανό μελάνι
της Μάϋτος τη καταστροφή
που κάνανε οι Αγγλογάλοι.
Η πρώτη οβίδα που πέσε εις την ακρογιαλιά
αυτή μας εμαχαίρωσε μέσα, μεσ’ την καρδιά.”
(δημώδες)
Η σημαντικότατη γεωγραφική θέση της Μαδύτου, στο πιο στενό σημείο του Ελλησπόντου, απέναντι από τα Δαρδανέλλια, και το εξαιρετικό φυσικό περιβάλλον, ήταν οι αιτίες και οι καθοριστικοί παράγοντες της ακμής και πολιτιστικής της ανάπτυξης κατά την αρχαιότητα και τα μετέπειτα χρόνια ως την καταστροφή της.
Όμως οι παράγοντες αυτοί αποτέλεσαν και την αιτία των συνεχών επιθέσεων που υπέστη και καταλήψεων της από διάφορους λαούς.
Το 480 π.Χ καταλήφθηκε από τους Πέρσες και το 465 π.Χ προσαρτήθηκε από την Αθηναϊκή Συμμαχία.
Στη συνέχεια καταλήφθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο (334 π.Χ).
Το 133 π.Χ περιήλθε υπό ρωμαϊκή κατοχή και αποτέλεσε σημαντικό λιμάνι του ρωμαϊκού στόλου.
Κατά την πρώτη περίοδο της Τουρκοκρατίας, η Μάδυτος επέδειξε ζηλευτή επίδοση στην παιδεία και ανέδειξε επιφανείς ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών.
Πλειάδα Μαδυτίων αρχιερέων αλλά και καταξιωμένοι και περιζήτητοι επαγγελματίες έλαμψαν από τότε έως και τις μέρες μας.
Μετά την καταστροφή και την αναγκαστική εγκατάλειψη της Μαδύτου, οι πρόσφυγες της διασποράς και οι απόγονοι τους ίδρυσαν και λειτούργησαν δυναμικούς συλλόγους και σωματεία στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό όπου βρέθηκαν.
Οι Μαδύτιοι ώς ξακουστοί χτίστες ερχόμενοι στην Ελλάδα έφεραν και την ιδιαίτερη τέχνη τους ‘Τσ’καλαριά’ δηλαδή την Κεραμοποιία και βοήθησαν στην ανοικοδόμηση των πόλεων.
70 άνθρωποι κατοίκησαν στην Νέα Φιλαδέλφεια.
Το γήπεδο της ΑΕΚ χτίστηκε με την τέχνη και την εμπειρία των Μαδυτίων που απλόχερα πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στη στέγαση της Κωνσταντινοπολίτικης ομάδας και προσφυγομάνας.
Η κοινωνική αλληλεγγύη αλλά και η προσφορά στον συνάνθρωπο ήταν βασικά χαρακτηριστικά των Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης εφ’ όσον τα επώνυμα τους κοσμούνται στους εθνικούς ευεργέτες.
Έτσι, ένας εξ αυτών ήταν και ο Λάζαρος Σαραντόγλου που γεννήθηκε στη Μαδυτο το 1862 και πέθανε στην Αθήνα το 1924.
Από μικρός μαθήτευσε δίπλα σε συμπατριώτες του εμπειροτέχνες μαστόρους και καλφαδες και με την επιμέλεια και υπομονή που είχε, έμαθε τη δουλειά και αναδείχθηκε σε έναν από τους μεγάλους εργολάβους της εποχής.
Ο ιδιος έκανε μεγάλη περιουσία και δεν ξέχασε ποτέ τη γενέτειρα του Μάδυτο. .
Μέρος της περιουσίας του κληροδότησε στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός της Αθήνας για να νοσηλεύονται δωρεάν Μαδύτιοι ασθενείς.
Προς τιμήν του δόθηκε το όνομά του σε δρόμο της πόλης μας.
Άλλος μεγάλος ευεργέτης των Μαδυτίων όπου έχω τη τύχη, να είμαι συγγενής απόγονος του, είναι ο Χρήστος Κασίμης.
Ο Χρήστος Κασίμης, γεννήθηκε στη Μάδυτο το 1863 και μετά τις πρώτες σπουδές του ξενιτεύτηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου όπου χαρη στην ευφυΐα και εργατικότητα του έγινε ένας απ’ τους μεγαλύτερους καπνοβιομήχανους της Αλεξάνδρειας.
Με την διαθήκη του κληροδότησε μεγάλο μέρος της περιουσίας του σε διάφορα φιλανθρωπικά ιδρύματα και διέθεσε 2.000 χρυσές λίρες Αγγλίας για τη δωρεάν νοσηλεία Μαδυτίων ασθενών.
Ο ίδιος δώρησε επίσης, στο κράτος μεγάλο χρηματικό ποσό για την αγορά 2 πολεμικών αεροπλάνων της νεαρής τότε Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Δύο κεντρικές πλατείες φέρουν το όνομα του, η μία είναι η δική μας πλατεία Κασίμη και η δεύτερη είναι στην Νέα Μάδυτο του νόμου Θεσσαλονίκης.
Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε άλλη μια σημαντική ιερατική προσωπικότητα του Ελλησπόντου που διέπρεψε στην Ελλάδα κι έζησε στην πόλη μας.
Ο πρώτος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος ήταν ο Μαδύτιος Χρυσόστομος Παπαδόπουλος που γεννήθηκε το 1862 στην Ανατολική Θράκη και πέθανε το 1938 στην Αθήνα.
Είχε σημαντικές σπουδές από σχολεία της Κωνσταντινούπολης, των Ιεροσολύμων, της Σμύρνης και έλαβε το πτυχίο του από την Θεολογική Σχολη Αθηνών.
Συνέχισε τις σπουδές του στο Κίεβο και την Αγία Πετρούπολη.
Μετά την εκλογή του, ως Αρχιεπίσκοπου Αθηνών το 1923 αναδιοργάνωσε την εκκλησία της Ελλάδος με τον καταστατικό χάρτη της, το νόμο περί εκκλησιαστικού δικαστηρίου, την ίδρυση του Οργανισμού Διαχείρισης Εκκλησιαστικής Περιουσίας, την καθιέρωση της μισθοδοσίας των κληρικών κ.α.
Ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος αντιμετώπισε το παλαιό ημερολογιακό ζήτημα και χειρίστηκε επιτυχώς το ζήτημα των Νέων Χωρών με τη Συνοδική Πράξη του 1928.
Ως ικανώτατος ερευνητής συνέθεσε ογκώδεις μελέτες για την ιστορία της εκκλησίας των Ιεροσολύμων (1910), της εκκλησίας της Ελλάδος (1920),της Αντιόχειας.
Το 1926 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Το σπίτι που έζησε και πέθανε στην Ελλάδα βρίσκεται στην οδό Μοσχονησίων στη Μάδυτο του Δήμου μας.
Απο τα παραπάνω, συμπαιρένουμε λοιπόν, ότι η πόλη μας έχει πολύτιμο ιστορικό και πολιτιστικό φορτίο του αιωνόβιου πλέον προσφυγικού Μικρασιατικού Ελληνισμού, που θα πρέπει κάθε Δημοτική Αρχή να διαφυλάξει ως κόρη οφθαλμού και να το μεταλαμπαδεύσει στις επόμενες γενιές μέσα από δράσεις παράδοσης και μνήμης.
Φέτος γιορτάζουμε το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μας και δρούμε συλλογικά για να τιμήσουμε, όσους έφυγαν και μας άφησαν ως παρακαταθήκη τους.
