Δεν είναι απαραίτητο να διαθέτεις τρία πτυχία στο βιογραφικό σου, ούτε να έχεις παρακολουθήσει όλα τα σεμινάρια που διεξάχθηκαν την τελευταία δεκαετία για να κάνεις μία οργανωμένη και αξιοπρεπή φιλοσοφική συζήτηση· ωστόσο υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να πληρούνται, προκειμένου η εκάστοτε φιλοσοφική συζήτηση να έχει μία δομή και σαφώς μία βάση.
Αρχικά, είναι απαραίτητο να μην λέμε ότι μας έρχεται στο κεφάλι. Ξέρω ότι ίσως αυτό είναι δύσκολο – ιδίως αν ο συνομιλητής μας είναι παρορμητικός – ωστόσο ενίοτε οφείλουμε να το επιβάλλουμε. Δεν είναι θεμιτό να ευτελίζουμε την εκάστοτε συζήτηση στο βωμό της δικής μας ανάγκης να εκφράσουμε τις απόψεις μας γενικά, για οποιοδήποτε θέμα μας ενδιαφέρει την παρούσα στιγμή.
Εκτός αυτού, αν δεν ξέρουμε κάτι δεν είναι ντροπή να το παραδεχτούμε· κανένας δε γνωρίζει τα πάντα. Εν τούτοις, είναι βοηθητικό να μην παρεμβαίνουμε και να μη διακόπτουμε διαρκώς τη συζήτηση εκσφενδονίζοντας ψευδοδιλλήματα – δίχως καμία υπόσταση και συνάφεια με την κουβέντα εν γένει. Μπορούμε να ακούσουμε τι λένε οι συνομιλητές μας και να κάνουμε εκ των υστέρων έρευνα περί αυτών. Κι ύστερα θα διαμορφώσουμε προσωπική άποψη για το θέμα.
Νομίζω το αυτονόητο είναι να έχουμε το μυαλό μας ανοιχτό όταν ακούμε καινούργιες ιδέες, υποθέσεις ή θεωρίες που έρχονται σε αντίθεση με τις δικές μας καθιερωμένες απόψεις που ενίοτε απλώς τείνουμε να επαναλαμβάνουμε. Δεν είναι απαραίτητο να υιοθετήσουμε τις απόψεις του άλλου – αν και μερικές φορές συμβαίνει ασυναίσθητα – ωστόσο οφείλουμε να τις ακούσουμε και να τις σεβαστούμε.
Είναι ανόητο να σκεφτούμε ότι οι δική μας επιχειρηματολογία είναι διαρκώς καλύτερα οργανωμένη από αυτή των άλλων. Οι συνομιλητές μας ενδεχομένως να χειρίζονται το λόγο καλύτερα από εμάς, ωστόσο στην προκειμένη περίπτωση δεν βρισκόμαστε σε πολιτικό debate. Με άλλα λόγια, δεν έχουμε να αποδείξουμε τίποτε σε κανέναν. Δεν χρειάζεται να αισθανόμαστε πρόκληση κάθε φορά που κάποιος παρουσιάζει επιχειρήματα για να υπερασπιστεί την άποψή του.
Εν τέλει, κοινός σκοπός μας είναι να καταλήξουμε σε ένα συμπέρασμα – αν είναι αυτό εφικτό. Οι άσκοπες κόντρες σαφώς δε βοηθούν καθόλου σε αυτό. Αν σεβαστούμε όλες τις απόψεις, οι οποίες έχουν μία βάση, τότε μονάχα μπορούμε να καταλήξουμε σε ένα καθολικό συμπέρασμα. Διαφορετικά, το μόνο που θα κατορθώσουμε είναι να καταλήξουμε σε ένα τσακωμό διαρκείας.
