Η χερσαία και η υδάτινη περιοχή του Ολύμπου χαρακτηρίστηκε Εθνικό Πάρκο, με διάταγμα της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου που δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ.
Στο διάταγμα ορίζονται ζώνες Προστασίας της Φύσης στο όρος και την περιοχή γύρω από αυτό, και προβλέπεται η συντήρηση του Ευρωπαϊκού Ορειβατικού Μονοπατιού Ε4, του Εθνικού Μονοπατιού 02 και όλων των υπόλοιπων μονοπατιών που ακολουθούν καθημερινά οι επισκέπτες.
Στην «ζώνη Α» Προστασίας της Φύσης, θα επιτρέπεται η επιστημονική έρευνα των φυσικών οικοσυστημάτων και οι εργασίες που κρίνονται απολύτως αναγκαίες για τη διατήρηση των προστατευόμενων ειδών και οικοτόπων.
Ορειβασία και μαραθώνιοι
Στην «ζώνη Β», θα επιτρέπεται η διοργάνωση οικοτουριστικών δραστηριοτήτων, οργανωμένη αναρρίχηση, ορειβασία και ορειβατικό σκι, οι μαραθώνιοι και «αεροαθλήματα χωρίς κινητήρα ή μηχανικά μέρη», όπως το αλεξίπτωτο βουνού και το αιωρόπτερο.
Δεν επιτρέπεται πλέον ο «αθλητισμός με τροχοφόρα» και όσες δραστηριότητες θα μπορούσαν να ενοχλήσουν ή να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, όπως το σκι από ελικόπτερο. Η κίνηση των επισκεπτών για την άσκηση θα πραγματοποιείται σύμφωνα με το Σχέδιο Διαχείρισης της περιοχής.
Παράλληλα επιτρέπεται η εγκατάσταση παρατηρητηρίων, πινακιδών και επιστημονικού εξοπλισμού, ενώ προβλέπεται και η δημιουργία υποδομών ξεκούρασης των επισκεπτών, όπως ξύλινα και πέτρινα καθίσματα, στέγαστρα και βρύσες, από φυσικά υλικά που συνάδουν με το φυσικό περιβάλλον. Τα μεγαλύτερα ορειβατικά καταφύγια θα συντηρηθούν ώστε να βελτιωθεί η λειτουργία τους.
Η κυκλοφορία και στάθμευση τροχοφόρων στη ζώνη Β, θα επιτρέπεται μόνο στις υφιστάμενες οδούς προσπέλασης και η απαγόρευση κυκλοφορίας οχημάτων και ατόμων, σε τμήματα του οδικού δικτύου είναι δυνατή «για λόγους προστασίας της άγριας πανίδας, της αυτοφυούς χλωρίδας και των βιοτόπων τους».
Έξω από τις ζώνες Α’ και Β’ του Εθνικού Πάρκου θα επιτρέπεται η μελισσοκομία, η ελεύθερη βόσκηση, η βιολογική γεωργία και η δενδροκομική δραστηριότητα (στις νόμιμα καλλιεργούμενες εκτάσεις), η υλοτομία και η συλλογή βοτάνων από δημόσια και μη δάση και δασικές εκτάσεις. Σε αυτή τη ζώνη προβλέπεται ακόμα η πώληση τοπικών προϊόντων σε συγκεκριμένους υπαίθριους ή και στεγασμένους χώρους και η θήρα, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και περιορισμούς.
Σε όλη την έκταση του Εθνικού Πάρκου απαγορεύεται, μεταξύ άλλων, η θανάτωση ή αιχμαλωσία άγριων ζώων, η εισαγωγή μη ιθαγενών ειδών φυτών και ζώων και η αλλοίωση γεωλογικών σχηματισμών. «Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατόν, για επιστημονικούς – ερευνητικούς λόγους, να επιτραπεί η συλλογή αυγών ή/και νεογνών, η δακτυλίωση ή η παρακολούθηση ειδών και με άλλο αποδεκτό από την κοινή επιστημονική πρακτική τρόπο».
Για την προστασία των ενδημικών ειδών χλωρίδας και πανίδας και των μικροοργανισμών, απαγορεύεται η «συλλογή, κοπή, εκρίζωση, κατοχή, μεταφορά δειγμάτων κάθε είδους, εμπορία, βλάβη, καταστροφή και η απευθείας ή έμμεση θανάτωσή τους». Εξαιρούνται μόνο τα είδη που είναι σημαντικά για την τοπική παραγωγή και κατανάλωση, «εκτός αν το σχέδιο δράσης για τα είδη αυτά προβλέπει διαφορετικά.»
Δεν επιτρέπεται η χρήση χημικών σκευασμάτων για την καταπολέμηση των ασθενειών και εντομολογικών επιδημιών, ούτε η ρίψη αδρανών, ανόργανων ή οργανικών υλών, υλικών και σκευασμάτων στο φυσικό περιβάλλον.
Παράλληλα απαγορεύονται η υπαίθρια διανυκτέρευση των επισκεπτών, η ελεύθερη κατασκήνωση («εκτός αν το Σχέδιο Διαχείρισης προβλέπει διαφορετικά, για συγκεκριμένες θέσεις και χρονικές περιόδους»), η αλιεία και η κίνηση των επισκεπτών κατά μήκος και εντός της κοίτης των ρευμάτων συνεχούς ροής.
Ο Όλυμπος ήταν η πρώτη περιοχή στην Ελλάδα για την οποία εφαρμόστηκε ειδικό καθεστώς προστασίας, με την κήρυξή του ως Εθνικού Δρυμού το 1938. Σκοπός της κήρυξης αυτής ήταν «η διατήρηση στο διηνεκές του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής, δηλαδή της άγριας χλωρίδας, της πανίδας και του φυσικού τοπίου, καθώς και των πολιτιστικών και άλλων αξιών της.»
