Κατά την δεύτερη και τελική του ανάγνωση υπερψηφίστηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2022 από την Νεοζηλανδική Βουλή των Αντιπροσώπων ο προτεινόμενος νόμος από τον Νοέμβριο του 2021 της κυβέρνησης του Εργατικού Κόμματος της Τζασίντα Άρντερν που απαγορεύει σε όσους ενηλικιώνονται να προμηθεύονται καπνό και τσιγάρα και το επιτρέπει αποκλειστικά στα ήδη ενηλικιωμένα άτομα τα οποία γεννήθηκαν πριν από το 2009.
Η Νέα Ζηλανδία έτσι απαγόρευσε το κάπνισμα από την αγορά τσιγάρων από κάθε νεότερη γενεά δια βίου και η κυβέρνησή της περιμένει προφανώς να εκλείψει το τσιγάρο από την αγορά με την πάροδο της τελευταίας γενεάς που θα διατηρούσε το ίδιο δικαίωμα να γίνει η χώρα «ελεύθερη» από τον καπνό του τσιγάρου χωρίς καμία παραπάνω δουλειά από μέρους της. Κάτι που ακόμα προσποιείται ότι είναι προγραμματισμένο για το 2025.
Έτσι οι Νεοζηλανδοί που καταψήφισαν την νομιμοποίηση της κάνναβης στο σχετικό δημοψήφισμα του 2019 δεν θα έχουν την ευκαιρία να προμηθευτούν και να δοκιμάσουν ούτε τον καπνό και τα τσιγάρα που είναι νόμιμα που τον περιέχουν που έρχεται προφανώς ως αποτέλεσμα. Στις εκλογές του Οκτωβρίου του 2019 που ανέδειξαν την κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος της Τζασίντα Άρντερν τέθηκε σε παράλληλη ψηφοφορία το ζήτημα της νομιμοποίησης της ψυχαγωγικής χρήσης κάνναβης και της ευθανασίας των ασθενών το οποίο απέβη με θετική πλειοψηφία ενώ η νομιμοποίηση κάνναβης απορρίφθηκε από το εκλογικό σώμα με οριακή πλειοψηφία 51% έναντι του 49% που την αποδέχτηκαν. Ως αποτέλεσμα η κυβέρνηση έχει την δυνατότητα να απαγορεύσει και το κάπνισμα καθ’αυτό των νόμιμων τσιγάρων χωρίς να κυκλοφορεί παράλληλα η κάνναβη στην αγορά. Η ψυχαγωγική χρήση κάνναβης παραμένει νόμιμη στον Καναδά, το Μεξικό, την Ουρουγουάη και την Μάλτα και σε είκοσι πολιτείες των ΗΠΑ.
Αυτός ο νόμος όποτε προβλέπει το ίδιο και σε άλλες χώρες συχνά αναφέρεται ως τερματικό παίγνιο γενεάς για το κάπνισμα και απαγορεύει από τους νέους που ενηλικιώνονται τώρα και στο μέλλον να προμηθεύονται καπνό και τσιγάρα επιτρέποντας το κάπνισμα και την δοκιμή του αποκλειστικά στα ήδη ενηλικιωμένα άτομα που γεννήθηκαν πριν από το 2009, χωρίς όμως να αφορά και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τον καπνό θέρμανσης που θα συνεχίσουν να πωλούνται σε όλους τους ενήλικους πολίτες. Από τα 5 εκατομμύρια των Νεοζηλανδών και των Αγγλοσαξονικών αποίκων καπνίζουν το ποσοστό του 8% από το 9,4% που ήταν κατά το περασμένο έτος. Παράλληλα ο αριθμός των χρηστών ηλεκτρονικών υποκατάστατων αυξήθηκε από το 6,2% στο 8,3%.
Ο καπνοαπαγορευτικός νόμος θα τεθεί σε ισχύ το 2023 στερώντας την επιλογή και το σχετικό με αυτήν δικαίωμα από τους Νεοζηλανδούς πολίτες καθώς θα αποκτούν την δική τους ατομική ευθύνη. Προτάθηκε δε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2021 και πέρασε σχεδόν ομόφωνα από την Βουλή των Αντιπροσώπων της Νέας Ζηλανδίας, από την πρώτη του ανάγνωση τον περασμένο Ιούλιο (το άνω νομοθετικό συμβούλιο λειτούργησε για τελευταία φορά, διαλύθηκε και καταργήθηκε το 1951). Η αντίθετη άποψη ενός από τα κόμματα της αντιπολίτευσης (του ACT) και ο σκεπτικισμός των Πρασίνων και της αξιωματικής αντιπολίτευσης του Εθνικού Κόμματος της Νέας Ζηλανδίας δεν άρκεσαν να αποτρέψουν την υπερψήφιση του νομοσχεδίου κατά του καπνίσματος και των καπνιστών.
Η υφυπουργός υγείας της χώρας είχε δηλώσει τον περασμένο Ιούλιο ότι «Επί δεκαετίες επιτρέπουμε στις καπνοβιομηχανίες να διατηρήσουν το μερίδιο αγοράς τους κάνοντας το θανατηφόρο προϊόν τους όλο και πιο εθιστικό. Είναι αηδιαστικό και είναι παράξενο. Έχουμε περισσότερους κανονισμούς σε αυτή τη χώρα για την ασφάλεια της πώλησης ενός σάντουιτς παρά για ένα τσιγάρο. Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι οι νέοι δεν θα αρχίσουν ποτέ το κάπνισμα, επομένως θα καταστήσουμε παράβαση την πώληση ή την προμήθεια καπνιστών προϊόντων καπνού σε νέες ομάδες νέων. Άτομα ηλικίας 14 ετών όταν τεθεί σε ισχύ ο νόμος δεν θα μπορούν ποτέ να αγοράσουν νόμιμα καπνό. Τα ποσοστά καπνίσματος πέφτουν κατακόρυφα. Ο στόχος μας να είμαστε χωρίς καπνό έως το 2025 είναι εφικτός.» διατυπώνοντας περισσότερο εύστοχα ότι δεν υπάρχει καμία ασφαλής ηλικία για να αρχίσει κανείς το κάπνισμα. Τώρα που ο τελματικός νόμος θα τεθεί σε ισχύ το 2023 η υφυπουργός υγείας δήλωσε ότι «Χιλιάδες άνθρωποι θα ζήσουν περισσότερο, πιο υγιείς ζωές και το σύστημα υγείας θα είναι 5 δισεκατομμύρια δολάρια καλύτερα από το να μην χρειάζεται να θεραπεύσει τις ασθένειες που προκαλούνται από το κάπνισμα, όπως πολυάριθμοι τύποι καρκίνου, καρδιακές προσβολές, εγκεφαλικά επεισόδια, ακρωτηριασμοί.».
Το νομοσχέδιο επίσης που έγινε νόμος στις 13 Δεκεμβρίου 2022 περιορίζει τον αριθμό των καταστημάτων που πουλούν καπνό αποκλειστικά στους ήδη ενήλικες επί του παρόντος πολίτες σε 600 από τα 6.000 τα οποία ήταν, κάτι που συνεπάγεται ότι τα σούπερ-μάρκετ και τα παντοπωλεία δεν θα πουλούν καπνό αντί για τα καπνοπωλεία και τα ψιλικά και είδη δώρων, και απαιτεί την έκδοση ειδικής άδειας για την λιανική πώληση και εμπορία καπνού. Εξίσου δραστικά περιορίζει την νικοτίνη που περιέχεται στα διαθέσιμα τσιγάρα τα οποία στην Ωκεανία κοστίζουν το ισοδύναμο των 23 € σε Νεοζηλανδικά και Αυστραλιανά δολάρια αποκλειστικά στους ήδη ενηλίκους επί του παρόντος πολίτες κατά το 95%, αφήνοντας άθικτο το απειροελάχιστο ένα εικοστό ως το 5% της νικοτίνης των τσιγάρων όπως είναι γνωστά στον υπόλοιπο κόσμο.
